BACnet Nedir?

by AlperSarbak | Jun 2, 2023 | Blog

BACnet (Building Automation and Control Networks), binaların otomasyonu ve kontrolü için kullanılan bir haberleşme protokolüdür. Bu protokol, endüstri standardı olarak kabul edilir ve HVAC (Heating, Ventilation, and Air Conditioning) sistemleri, aydınlatma, güvenlik sistemleri ve enerji yönetimi gibi birçok bina otomasyonu uygulamasında yaygın olarak kullanılır.

BACnet, veri alışverişini kolaylaştırmak ve farklı otomasyon cihazlarının birlikte çalışmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. BACnet protokolü, cihazlar arasında veri iletişimini standartlaştırarak farklı üreticilerin ürünlerinin birbiriyle uyumlu olmasını sağlar. Bu da bina otomasyon sistemlerinin esnekliğini ve entegrasyonunu artırır.

B.A.C.net Tarihçesi

BACnet (Building Automation and Control Networks), 1987 yılında Amerikan Otomasyon Kontrol Birliği (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE) tarafından geliştirilmeye başlanmış bir haberleşme protokolüdür. BACnet’in geliştirilme süreci, endüstrideki bina otomasyonu ve kontrol sistemlerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ortaya çıkmıştır.

BACnet’in tarihçesi, bina otomasyonu alanındaki haberleşme protokollerinin çeşitliliği ve uyumsuzluğu nedeniyle ortaya çıkan ihtiyaçlara dayanmaktadır. Önceden, farklı üreticiler tarafından geliştirilen ve kendi özel haberleşme protokollerini kullanan cihazlar arasında etkili bir veri alışverişi sağlamak oldukça zordu. Bu durum, sistem entegrasyonunu engelledi ve bina otomasyon projelerinin karmaşıklığını artırmaktaydı. ASHRAE, bu sorunu çözmek için bina otomasyonu endüstrisiyle işbirliği yaparak açık bir haberleşme protokolü geliştirmeye karar verdi. 1987 yılında çalışmalara başlanan BACnet, farklı cihazların birbiriyle etkileşimini ve veri alışverişini standartlaştırmayı hedefledi.

BACnet’in geliştirilmesi, endüstri alanında önemli bir dönüm noktası oldu. Bina otomasyonu projelerinde BACnet’in kullanılması birçok fayda sağlamıştır.

BACnet Faydaları

1. Entegrasyon Kolaylığı: BACnet, farklı üreticilerden gelen cihazların birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlar. Bu, bina otomasyon sistemlerinin entegrasyon sürecini kolaylaştırır ve farklı cihazların sorunsuz bir şekilde bir araya getirilmesini sağlar.
2. Esneklik ve Genişletilebilirlik: BACnet protokolü, bina otomasyon sistemlerinin gelecekteki genişlemelere ve değişikliklere uyum sağlamasını kolaylaştırır. Yeni cihazların eklenmesi veya sistemde yapılan değişiklikler, endüstriyel otomasyon protokolü sayesinde daha esnek bir şekilde gerçekleştirilebilir.
3. Verimlilik ve Enerji Tasarrufu: BACnet’in kullanımı, bina otomasyonu sistemlerinin verimliliğini artırabilir ve enerji tasarrufu sağlayabilir. BACnet protokolü sayesinde HVAC sistemleri, aydınlatma kontrolü ve enerji yönetimi gibi alanlarda daha hassas kontrol ve optimizasyon sağlanabilir.
4. Teknik Destek ve Gelişmeler: BACnet, endüstriyel standart olarak kabul edildiği için geniş bir kullanıcı ve destek topluluğuna sahiptir. Bu da BACnet kullanıcılarına daha fazla kaynak, teknik bilgi ve güncellemelerin kolayca ulaşılabilir olmasını sağlar. BACnet’in geliştirilmesi ve güncellenmesi de endüstri alanındaki yeniliklere adapte olmayı sağlar.

BACnet, bina otomasyonu endüstrisinde önemli bir etkiye sahip olmuş ve endüstrideki gelişmelere katkıda bulunmuştur. Uyumlu ve standart bir haberleşme protokolü olarak kullanılması, bina otomasyon sistemlerinin daha verimli, entegre edilebilir ve esnek olmasını sağlamıştır.

bacnet kablo özellikleri

BACnet Kablo Özellikleri Ve Kablo Bağlantısı

Bu protokol genellikle RS-485 (seri iletişim) veya Ethernet üzerinden iletişim için kullanılır. RS-485 iletişimi için BACnet kablosu özel bir öneme sahiptir. Bu kablo, düşük gürültü, yüksek hız ve uzun mesafelerde güvenilir iletişim sağlamak için tasarlanmıştır.

BACnet kablosunun özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Yüksek kaliteli ekranlama: Elektromanyetik girişimi önlemek için BACnet kablosu genellikle ekranlıdır. Ekranlama, kabloya dışarıdan gelen gürültüyü azaltır ve iletişim performansını artırır.
• Düşük kapasitans: BACnet kablosunun düşük kapasitansı, yüksek hızlı veri iletiminde daha az sinyal bozulması sağlar.
• Uygun kablolama standartları: BACnet kablosu genellikle UL 13 veya UL 444 gibi standartlara uygundur. Bu standartlar, güvenlik, dayanıklılık ve yangın güvenliği gereksinimlerini karşılamayı amaçlar.

BACnet kablosunun bağlantısı, RS-485 veya Ethernet bağlantılarına bağlı olarak farklılık göstermektedir. RS-485 bağlantısında genellikle dört telli bir yapı kullanılırken, Ethernet bağlantısı daha yaygın olarak kullanılan standart RJ-45 konektörleri ve Cat 5e veya Cat 6 kabloları gerektirebilir.

BACnet Nerelerde Kullanılır?

BACnet, bina otomasyonu ve kontrolü alanında çeşitli uygulamalarda kullanılır. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. HVAC sistemleri: BACnet, ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin otomasyonunu ve kontrolünü kolaylaştırır. BACnet protokolü, sıcaklık, nem, basınç gibi verilerin alınmasını ve bu verilere dayalı olarak HVAC ekipmanlarının çalışmasını sağlar.
2. Aydınlatma kontrolü: BACnet, aydınlatma sistemlerinin merkezi kontrolünü sağlar. Bina içindeki farklı aydınlatma bölgeleri arasında iletişim kurarak enerji tasarrufu ve aydınlatma verimliliği de sağlanmaktadır.
3. Güvenlik sistemleri: BACnet, güvenlik sistemlerinin bina otomasyonuyla entegrasyonunu kolaylaştırır. Yangın alarmı, hırsızlık alarmı, video izleme gibi güvenlik cihazları, BACnet üzerinden merkezi bir kontrol sistemine bağlanır.
4. Enerji yönetimi: BACnet, binalardaki enerji tüketimini izlemek, analiz etmek ve optimize etmek için kullanılır. Elektrik, su ve gaz ölçümlerini alarak enerji verimliliğini sağlamakla beraber maliyetleri de düşürmektedir.

bacnet vs modbus

Modbus ve BACnet Farkı Nelerdir?

BACnet ve Modbus, endüstriyel otomasyon alanında kullanılan iki farklı haberleşme protokolüdür. Modbus ve BACnet arasındaki farklılıklar aşağıdaki gibidir:

• Uygulama alanları: BACnet, özellikle bina otomasyonu ve kontrolü için tasarlanmış bir protokoldür. Modbus ise daha genel endüstriyel otomasyon uygulamalarında kullanılır. BACnet, binalardaki HVAC sistemleri, aydınlatma kontrolü ve enerji yönetimi gibi uygulamalar için optimize edilmiştir.
• Veri modeli: BACnet, cihazlar arasında veri alışverişini yapmak için nesne tabanlı bir veri modeli kullanır. Bu, verilerin farklı nesneler üzerinde organize edilmesini ve açık bir yapıda iletilmesini sağlar. Modbus ise daha basit bir veri modeline sahiptir ve genellikle düşük seviyeli veri işleme için kullanılır.
• İletişim yöntemi: BACnet, genellikle RS-485 veya Ethernet üzerinden iletişim sağlar. Modbus ise RS-485 veya TCP/IP üzerinden iletişim yapabilir. Modbus RTU (seri) ve Modbus TCP (Ethernet) gibi farklı varyasyonları bulunur.
• Çoklu cihaz desteği: BACnet, farklı üreticilerden gelen cihazların birlikte çalışmasını sağlayan bir standarttır. Modbus ise daha esnek bir protokol olmasına rağmen, cihaz uyumluluğu konusunda bazı sınırlamalara sahiptir.

bacnet vs profibus

Profibus ve BACnet Farkı Nelerdir?

BACnet ve Profibus, endüstriyel otomasyon ve kontrol sistemlerinde kullanılan farklı haberleşme protokolleri arasındadır. BACnet ve Profibus arasındaki farklılıklar aşağıdaki gibidir:

• Uygulama alanları: BACnet, özellikle bina otomasyonu ve kontrolü için tasarlanmış bir protokoldür. Profibus ise daha geniş bir endüstriyel otomasyon alanında kullanılır ve fabrika otomasyonu, süreç kontrolü gibi uygulamalarda yaygındır.
• Veri iletim hızı: Profibus, daha yüksek veri iletim hızlarına sahip olabilir ve gerçek zamanlı kontrol uygulamaları için optimize edilmiştir. BACnet ise daha genellikle daha düşük hızlarda çalışır ve bina otomasyonundaki ihtiyaçları karşılar.
• Veri modeli: Building Automation and Control Networks, cihazlar arasında veri alışverişi için nesne tabanlı bir veri modeli kullanırken, Profibus daha düşük seviyeli bir veri modeline sahiptir. Profibus, endüstriyel otomasyon cihazları arasında veri alışverişini sağlar ve genellikle düşük seviyeli kontrol uygulamaları için tercih edilir.
• İletişim yöntemi: BACnet, genellikle RS-485 veya Ethernet üzerinden iletişim sağlar. Profibus ise RS-485 veya fiber optik gibi farklı fiziksel ortamlarda iletişim yapabilir.
• Cihaz uyumluluğu: Her iki protokol de farklı üreticilerden gelen cihazların birlikte çalışmasını sağlayan standartlar sunar. Ancak Profibus, endüstriyel otomasyon alanında daha yaygın olarak kullanıldığı için daha geniş bir cihaz yelpazesi mevcuttur.

Building Automation and Control Networks Bağlantı Şeması

BACnet bağlantı şeması, bina otomasyonu ve kontrol sistemlerinde kullanılan bu protokolünün nasıl uygulandığını gösterir. Bağlantı şeması, farklı BACnet cihazlarının birbiriyle nasıl iletişim kurduğunu ve veri alışverişini nasıl gerçekleştirdiğini gösterir. BACnet bağlantı şeması, genellikle bir merkezi kontrol panelini, BACnet cihazlarını ve bina içindeki farklı noktaları içerir. Bu şema, hangi cihazların hangi noktalara bağlandığını, hangi verilerin alınıp gönderildiğini ve nasıl bir hiyerarşiye sahip olduğunu açıklar. Bina otomasyonu projesinin tasarım ve kurulum aşamalarında önemli bir araçtır. Bu şema, sistem entegratörleri, mühendisler ve teknisyenler tarafından kullanılmakta olup, sistemdeki BACnet cihazlarının konfigürasyonunu ve işleyişini anlamak için temel bir kaynak olmasını sağlar.

Önleyici Bakım

by AlperSarbak | May 23, 2023 | Blog

Teknolojik gelişmelerin hayatın her alanında kendini göstermesi ile birlikte, dijitalleşme uygulamaları da oldukça önemli bir yere sahip olmuştur. Bu uygulamalar ile birlikte fabrikalar başta olmak üzere büyük çaptaki birçok tesis, önemi inkar edilemez avantajları elde etme fırsatına sahip olmuştur. Özellikle maliyetlerin düşürülmesi, çalışma kapasitesinin artırılması, zaman tasarrufunun sağlanması, tesislerin güvenli hale getirilmesi ve çevrenin korunması gibi sayısız yararı bulunan bu uygulamaların kullanılabilmesi içinse belirli cihazlar ve programlardan yardım alınmaktadır. Bu uygulamaların başında ise önleyici bakım uygulamaları gelmektedir.

Yeryüzünde kullanılan tüm makine ve ekipmanların arıza yaşaması beklenen bir durumdur. Aynı zamanda bu arızaların tamamen engellenmesi ve ortadan kaldırılması gibi beklentiler, gerçeklik dışı olarak kabul edilmektedir. Fakat doğru bakım yöntemlerinin kullanılması sayesinde arızaların meydana gelmeden öncesinde tespit edilmesi mümkün bir hale gelmektedir. Bunun içinse önleyici bakım uygulamalarına başvurulmaktadır. Böylece başarı hedeflerine daha kısa sürede ve etkili şekilde ulaşmak mümkün olmaktadır.

Önleyici Bakım Nedir?

Makineler ve diğer ekipmanlara arıza göstermeden öncesinde düzenli olarak bakım yapma işlemleri, önleyici bakım olarak adlandırılmaktadır. Periyodik şekilde gerçekleştirilen bu işlemler sayesinde iş planlarının aksatılmaması, vakit kayıplarının yaşanmaması ve maddi kayıpların önlenebilmesi gibi çok sayıda avantaj sağlanabilmektedir. Özellikle onarım sürecinde yaşanan gecikmeler nedeniyle iş görmezlik süresinin oluşmaması açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Önleyici bakım uygulamaları, cihaz performanslarının artırılmasının yanı sıra iş güvenliğinin sağlanması açısından da büyük bir önem taşımaktadır. Bu sayede firma itibarının artırılması ve personel memnuniyetinin sağlanması gibi avantajlar da sağlanmaktadır. Bunun için parça değişimleri, onarımlar, yağ değişimleri, temizlik işlemleri ve gerekli ayarlamaların yapılması gibi aşamalar uygun şekilde yerine getirilmelidir. Ayrıca zamana ve kullanımı dayalı önleyici bakım uygulamaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Önleyici Bakım Nasıl Yapılır?

Önleyici bakım uygulamaları, kullanılan sistemlere ve hizmet verilen sektörlere bağlı şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle farklı prosedürler ve aşamalarla karşılaşılması mümkündür. Ancak genel olarak her durumda uygulanan adımların kısaca şu şekilde sıralanması mümkündür:

• Bakım çalışmalarında rol alacak kişiler, ayrılacak olan bütçe, kullanılacak yöntemler ve uygulanacak işlemler gibi adımların kararlaştırıldığı planlama aşaması,
• Tesiste kullanılan ekipman envanterlerinin hazırlanması, ekipmana ait tüm verilerin kayıt altına alınması, mevcut durumun belgelenmesi ve öncelik sıralamasının yapılması gibi aşamalardan meydana gelen varlık envanterlerinin hazırlanması,
• Bakımların ne sıklıkla yapılacağı, zamanlama senaryolarının oluşturulması, kontrol listelerinin hazırlanması ve kaynakların listelenmesi gibi aşamalardan oluşan prosedür yaratma sürecinin gerçekleştirilmesi,
• Bakım işlemlerini uygulayabilmek adına gerekli olan zaman, personel, enerji, yapılması gereken işlemler, kesinti süresi, öncelik listeleri, döngüler ve vade gibi detaylara uygun olacak şekilde planların yapılması,
• Bakım uygulamaları sırasında görev alacak olan personellerin program kullanımı ve diğer aşamalar hakkında yeterli bilgi sahibi olması için eğitimlerin düzenlenmesi,
• Yapılan bakım çalışmaları sırasında edinilen verilerin analiz edilmesi,
• Daha etkili bakım çalışmalarının yapılabilmesi için gerekli adımların belirlenmesi ve ayarlamaların yapılması,
• En yüksek verimin sağlanabilmesi adına ihtiyaç duyulan tüm geliştirmelerin planlanması ve uygulamaya geçirilmesidir.

Önleyici bakım uygulamalarının doğru şekilde yapılması ile birlikte işletmelerin başarı hedeflerine ulaşma şansları büyük oranda yükseliş göstermektedir. Bu nedenle tüm adımların profesyonel şekilde planlanması ve gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

önleyici bakımın avantajları

Önleyici Bakım Avantajları Nelerdir?

Yaşanacak sorunlara engel olmak için planlanan önleyici bakım  bakım uygulamaları, işletmelere oldukça büyük faydalar sağlamaktadır. Özellikle maliyetlerin düşürülmesi ve kar marjının yükseltilmesi açısından önemli avantajlar sağlayan bu işlemler, periyodik şekilde gerçekleştirilmektedir. Önleyici bakım avantajlarının ise kısaca şu şekilde sıralanması mümkündür:

1. Firmada kullanılan tüm ekipmanların kullanım ömrünün uzatılması,
2. Firmada hazırlanan iş planlamalarının en karlı ve verimli şekilde tamamlanması,
3. Ekipmanlarda oluşan planlanmamış arıza sürelerinin en az seviyeye indirgenmesi,
4. Gereksiz hallerde yapılan bakım ve denetim sayılarının en aza düşürülmesi,
5. Sistemlerde meydana gelen sızıntılar ya da diğer arızalar nedeniyle yaşanması muhtemel olan risklerin minimum seviyeye indirgenmesi,
6. Günlük iş planlamaları dahilinde en düşük hata seviyesine ulaşılması,
7. Ekipmanların geliştirilmesi sonucunda daha güvenilir hale getirilmesi,
8. Cihazlarda görülen metal yorgunluğu sorununun önlenebilmesi,
9. Beklenmeyen arızalar nedeniyle hızlı müdahaleler ya da yüksek maliyetli onarım işlemleri gibi gerekliliklerin ortadan kaldırılması,
10. Sistemlerde oluşan beklenmedik arızalar sebebiyle görülen yaralanma ve kaza vakalarının azaltılması,
11. Varlıklar üzerinde görülen arızaların minimum seviyeye düşürülmesi,
12. Beklenmeyen duruş sürelerinin azaltılması,
13. Emniyet ve güvenlik önlemlerinin alınması sayesinde daha güvenilir bir çalışma ortamının sağlanması,
14. Sistem üretkenlik sürelerinin maksimum düzeye çıkarılmasıdır.

Önleyici bakım uygulamaları ile henüz oluşmamış arıza risklerinin önlenmesi ve arızalar büyümeden önce daha düşük maliyetlerle müdahale edilmesi gibi avantajlar elde edilebilmektedir. Aynı zamanda onarım ve parça temini gibi süreçler için ayrılan süreler karşısında da tasarruf sağlanması mümkün olmaktadır.

Endüstriyel Önleyici Bakımın Temelleri

Endüstriyel önleyici bakım uygulamaları, Endüstri 4.0 ile oldukça verimli hale gelmiş olup, endüstriyel otomasyon çalışmalarında olmazsa olmazlar arasında yer almaktadır. 4 temel prensipten meydana gelmektedir. Bu prensiplerin ise kısaca aşağıdaki şekilde açıklanması mümkündür:

• Denetim İşlemleri: Tesislerde yapılan denetim işlemleri, tüm ekipmanların güvenli bir şekilde kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Bu sayede iş kazalarının önlenmesi, mülkiyetlerin korunması ve diğer sorumlulukların yerine getirilebilmesi gibi faydalar sağlanabilmektedir.
• Tespit Süreçleri: Ekipmanlarda görülmesi muhtemel olan arızaların önlenebilmesi ya da ilerlemeden öncesinde tespit edilebilmesi, özellikle zaman ve maliyet tasarrufunun sağlanabilmesi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle birçok firma sahibi, önleyici bakımlar uygulamalarını tercih etmektedir.
• Onarım İşlemleri: Önleyici bakım çalışmaları ile tespit edilen arıza riskleri karşısında gerekli önlemlerin alınması büyük bir önem taşımaktadır. Yoksa arızanın ilerlemesi ve beklenmeyen duruşlara neden olması kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle onarımların vakit kaybetmeden hayata geçirilmesi gerekmektedir. Böylece iş stresinin azaltılması ve personel motivasyonun sağlanması gibi faydalar da sağlanabilmektedir.
• Önleme Uygulamaları: Önleyici bakım uygulamaları, proaktif bir yaklaşımın benimsenmesini gerektirmektedir. Böylece ekipmanların takip edilmesi ve sorunların meydana gelmeden öncesinde engellenmesi mümkün olmaktadır. Bu nedenle tespit edilen sorunların kaynakları ve nedenlerinin araştırılması büyük bir önem taşımaktadır. Aksi halde arızaların önlenmesi için gereken iyileştirme çalışmalarının yapılması mümkün olmayacaktır. Bu uygulama dahilinde denetim ve bakım raporlarının analiz edilmesi gerekmektedir.

Önleyici bakım uygulamalarının doğru ve etkili şekilde sürdürülmesi, işletmelerin çok sayıda ve farklı kulvarlarda önemli avantajlar elde etmesine imkan tanımaktadır. Bu nedenle her sektör için en önemli hususların başında yer almaktadır.

onleyici bakım neyi amaçlar

Önleyici Bakım Amaçları

Bu uygulamanın temel amacı, sistem performansının artırılması ve kullanım ömrünün uzatılabilmesidir. Bu amaçla tüm sistemler ve ekipmanlar, periyodik bir şekilde bakım işlemlerinden geçirilmektedir. Yapılan periyodik bakımlar, sistemlerin etkin şekilde çalışmayı sürdürebilmeleri için gerekli olan takviye ve onarımların yapılmasına imkan tanımaktadır. Bu sayede oluşması muhtemel olan arızaların önlenmesi mümkün hale gelmektedir.

Önleyici bakım işlemleri, arızaya neden olabilecek sorunların erken dönemlerde tespit edilmesinde önemli bir araçtır. Bu sayede sorunların daha kısa sürede ve daha düşük maliyetlerle giderilmesi mümkün hale gelmektedir. Böylece arıza oluşmadan öncesinde önlem alınabilmesi mümkün olmaktadır.

Onleyici Bakım Faaliyetleri

Önleyici bakım faaliyetleri, kullanılan sistemlere ve hizmet sektörüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak genel faaliyet adımlarının şu şekilde sıralanması mümkündür:

• Cihaz parçalarının tozdan, kirden ve atıklardan arındırılması için temizlik işlemlerinin yapılması,
• Metal yorgunluğunun önlenebilmesi için yağ değişim işlemlerinin yapılması,
• Hızlı aşınan parçaların daha önceden temin edilmiş olan yedek parçalarla değiştirilmesi,
• Gevşeyen parçaların sıkılaştırılması,
• Eksik aksamların tamamlanması,
• Sızıntı sorunlarının önlenmesi için yalıtım çalışmalarının yapılması,
• Arızaya neden olabilecek sorunların tespit edilmesi ve onarılması,
• Görülen sorunlar karşısında alınması gereken önlemlerin planlanması ve hayata geçirilmesidir.

Sistemlerin etkili şekilde çalışabilmesi için en önemli hususlardan biri de personel kullanımıdır. Bu nedenle tüm personellerin gerekli ve yeterli eğitimleri almış olmaları büyük bir önem taşımaktadır.

Önleyici Bakım Planı Örnekleri

Önleyici bakım planları, birçok farklı faktöre bağlı olarak değişiklik göstermektedir. İşletmenin ölçeği, hizmet alanı, kapasitesi ve kullandığı sistemler gibi detaylar bu faktörlere örnek olarak gösterilebilmektedir. Ancak önleyici bakım planı örnekleri arasında yer alması gereken 5 temel unsur bulunmaktadır. Bu unsurların ise kısaca şu şekilde sıralanması mümkündür:

• Cihaz bakımlarının yapılacağı tarih ve uygulama adımları,
• Tespit edilen arızalı emniyet sistemleri,
• Isı ve vibrasyon ölçümü gibi kestirimci bakım uygulamalarının detayları,
• Risk analizleri sonucunda belirlenen onarım öncelikleri,
• Fiziksel kanıtlar sonucunda elde edilen durum analizleridir.

Önleyici bakım planlarının oluşturulabilmesi için geçmişe dönük verilerin de incelenmesi gerekmektedir. Bu sayede en etkili planın oluşturulması mümkün olacaktır.

Önleyici Bakım Formu

Ônleyici bakım formu, yapılan tüm işlemler ve detaylarının yer aldığı belgelere verilen addır. Bu formlar üzerinden bakım tarihi, yapılan işlemler, görev alan personeller ve diğer notlara ulaşmak mümkündür. Bu nedenle formların kaydedilmesi ve güvenli şekilde saklanması büyük bir önem taşımaktadır. Böylece geriye dönük işlemlerin analiz edilmesi ve gerekli iyileştirmelerin yapılması mümkün hale gelmektedir.

PLM Nedir?

by AlperSarbak | May 12, 2023 | Blog

Product Lifecycle Management, yani diğer bir ismi ile PLM, Türkçe adıyla da Ürün Yaşam Yönetim Döngüsü olarak bilinmektedir. Herhangi bir sektör dahilinde ürünün hammadde olarak elde edilmesinden piyasaya servis edilene kadar geçen bölümdeki bütün süreçler ve kontroller PLM olarak adlandırılmaktadır. Bütün bu süreçlerin kontrol edilmesini sağlayan bir çözüm olarak ön plana çıkan seçenek, fabrikasyon sistemleri altında istenilen düzenin yakalanmasına ve daha yüksek bir performans altında verim elde edilmesine imkan tanımaktadır.

Buradaki temel amaç maliyetlerin minimum seviyeye indirilmesi ve ürün tasarım ile birlikte ürünlerin üretim süresini aşağıya çekmektir. Farklı bir sektör dahilinde şirketin sahip olduğu bütün veriler PLM ile tek bir sistem potası altında toplanır. Daha sonra, bütün güncel verilere bu sistem üzerinden rahatlıkla ulaşım imkanı elde edebilmektedir. Tasarımı gerçekleştiren bir ürünü farklı bir ülkede de bu işlemin aynı şekilde paralel olarak gerçekleştirilmesidir. Bu sayede yapılan üretimin süreci azalırken aynı zamanda en yüksek performans dahilinde hızlı bir şekilde satış işlemi piyasa bünyesinde gerçekleştirilebilir. Bu süreçlerin en uygun maliyetle yapılmasına da ayrı bir olanak tanır.

ürün yaşam yönetim döngüsü

Plm Dökümanı İle Elde Edilen Avantajlar

Özellikle temel olarak tüm verilerin tek bir merkezden yönetilmesi, bu sistemin en büyük ayrıcalıklarından biridir. Böyle bir durum ile performansı farklı üretim merkezlerinde işlem dahilinde rahatlıkla gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca standart şablonlar ve süreçler ile istenilen veriler oluşturulabilirken, eş zamanlı bir tasarım fırsatı da yakalanabilmektedir. Diğer yandan döküman ve tasarım verilerinin bir bütün haline getirilmesi de yine bu sistem dahilinde gerçekleştirilebilmektedir. Bu sistemler taratıldığı zamanlarda yapılan arama eşliğinde kısa sürede verilerin en güncel versiyonuna ulaşma imkanı elde edilebilir. Bu da yapılacak olan sürecin daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesini fırsat tanır. MS office veya CAD programlarına ihtiyaç olmadan bütün veriler kolaylıkla görüntülenebilmektedir.

Herhangi bir fabrikasyon işlem kapsamında endüstriyel olarak yapılan üretimler dahilinde bütün veriler kayıt altına bu sistem sayesinde alınabilmektedir. Bu şekilde baştan sona parçaları nasıl bir üretim hatlarında geçtiği ve ne gibi aşamalar oluştuğu da güncel olarak kayıt altında tutulmaktadır. Kayıtlar farklı zamanlarda yeniden ortaya basit bir şekilde çıkarılabilmektedir. Bu sistem revizyon versiyon ve iterasyon kapsamında oluşmuş durumdadır. Bu aşamalar dahilinde kolaylıkla üretim hattı içerisinde rahat bir çalışma gerçekleştirilir. O yüzden bu sistemler dahilinde hatasız ve daha hızlı bir üretim yapılabilmektedir. Maliyetlerde düşüş meydana gelmektedir.

Product Lifecycle Management sayesinde üretim hattındaki hatalara anında müdahale etmek mümkün kılınmıştır. Ürün yaşam yönetim döngüsü isminden de anlaşılabileceği gibi ürünün hammadesinden başlayarak satışına kadar olan bir döngüdür. Bu aşamalardaki her bir adım detaylı olarak analiz edilerek raporlanmaktadır. Bu raporlara anlık olarak ulaşmak mümkündür.

Profibus Nedir?

by AlperSarbak | Apr 9, 2023 | Blog

Profibus ara yüzü prosesler, üretim otomasyonu ve bina otomasyonu konusunda geniş bir uygulamaya izin veren tedarikçi bağımsız bir ağ standardıdır. Bu standart EN 50170e / EN 50254 standartlarına uygundur.

Ocak 2000’den bu yana Profibus, yedi diğer fieldbus sisteminin yanı sıra IEC 61158 ile kurulmuştur. IEC 61158, OSI model spesifikasyonlarını içeren 61158-1, 61158-6 olarak adlandırılan yedi bölüme ayrılmıştır. Bu sürüm DPV-2‘yi içerecek şekilde genişletilmiştir.

Profibus ile dünya çapında kullanıcılar;

1. Geliştirme maliyetlerini azaltmayı,
2. Esneklik,
3. Güven,
4. Geleceğe ve en çeşitli uygulamalara yönelme,
5. Birlikte çalışabilirlik ve birden fazla tedarikçi için uygun olan bir uluslararası standart protokolünü referans olarak kullanabilirler.

Profibus; bilgi ve otomasyon teknolojisinin gelişiminde belirleyici bir rol oynadı ve ofislerin hiyerarşilerini ve yapılarını değiştirdi. Şimdi proses ve üretim endüstrilerinden binalara ve lojistik sistemlere kadar endüstriyel ortama ve çeşitli sektörlere ulaşmaktadır.

Profibus Nedir? Temelde Nasıl Çalışır?

Cihazlar arasında iletişim imkânı, standart, açık ve şeffaf mekanizmaların kullanılması, günümüzün otomasyon konseptinin temel bileşenleridir. İletişim, alan seviyesinde yatay yönde ve bir sistemin tüm hiyerarşi seviyelerini birleştiren dikey yönde hızla genişler. Uygulamanın özelliklerine ve ulaşılması maksimum maliyete göre, ethernet gibi farklı iletişim sistemlerinin aşamalı bir kombinasyonunu sunar. Aktüatörlere / sensörlere ilişkin olarak AS-Interface, ikili veri sinyalleri, bu sensörleri ve aktüatörleri beslemek için gereken 24Vdc güç kaynağı ile birlikte, son derece basit ve düşük maliyetli bir veri yolundan iletildiği için mükemmel veri iletişim sistemidir.

Bir diğer önemli özellik, verilerin çok verimli ve hızlı bir şekilde, döngü halinde iletilmesidir. Alan düzeyinde, I/O modülleri, transdüserler, sürücüler, valfler ve operasyon panelleri gibi dağıtılan çevre birimleri, verimli, gerçek zamanlı bir iletişim sistemi olan PROFIBUS DP veya PA aracılığıyla otomasyon sistemlerinde çalışır. İşlem verileri iletimi döngüler halinde yapılırken, alarmlar, parametreler ve teşhisler sadece gerektiğinde döngüsel olmayan bir şekilde iletilir. Hücrelerle ilgili olarak, PLC’ler ve PC’ler gibi programlanabilir kontrolörler kendi aralarında iletişim kurarlar ve bu nedenle büyük veri paketinin birkaç ve güçlü iletişim fonksiyonlarında aktarılmasını gerektirir. Ayrıca, Intranet, Internet ve Ethernet gibi mevcut kurumsal iletişim sistemlerine verimli entegrasyon kesinlikle zorunludur. Bu ihtiyaç profinet protokolü ile karşılanmaktadır.

Teknolojideki endüstriyel iletişim devrimi, süreç sistemlerinin optimizasyonunda hayati bir rol oynamış ve kaynak kullanımının iyileştirilmesine değerli katkılarda bulunmuştur. Aşağıdaki bilgiler PROFIBUS’un veri akışının otomasyonu üzerindeki merkezi bir bağlantı linki olarak önemini özetleyecektir.

PROFIBUS Kendi Mimarisinde 3 Ana Değişkene Ayrılır

PROFIBUS-DP

Profibus için yüksek hızlı çözümdür. Otomasyon sistemleri ve merkezi olmayan ekipmanlar arasındaki iletişim için özel olarak geliştirilmiştir. G/Ç dağıtımlı cihazlara erişimin vurgulandığı kontrol sistemlerinde uygulanabilir ve geleneksel 4 mA ile 20 mA, HART sistemlerinde veya 24 Volt iletimlerde kullanılabilir.
RS-485 fiziksel ortamını veya fiber optiği kullanır. 1 G/Ç Kbayt iletmek için iki dakikadan az zaman gerekir ve büyük ölçüde kritik zaman kontrollerinde kullanılır.
Şu anda, ProfibusSlave içeren uygulamaların yüzde 90’ı PROFIBUS-DP‘yi kullanmaktadır. Bu değişken üç versiyonda mevcuttur: DP-V0 (1993), DP-V1 (1997) ve DP-V2 (2002). Her versiyonun kökeni, teknolojik gelişmeler ve başvurular için uzun zamandır artan talep ile birlikte gerçekleşmiştir.

PROFIBUS-FMS

Profibus-FMS, diğer değişkenlerle karşılaştırıldığında kullanıcıya geniş bir işlev yelpazesi sunar. PLC‘ler ve DCS‘ler arasındaki karmaşık iletişim görevlerini çözmek için kullanılabilecek evrensel iletişim standardındaki çözümdür.
Bu değişken, genellikle kontrol seviyesinde kullanılan akıllı ekipmanlar arasındaki veri alışverişinin yanı sıra otomasyon sistemleri arasındaki iletişimi de destekler. Son zamanlarda, birincil işlevi eşler arası iletişim olduğu için, Ethernet’teki uygulama ile değiştiriliyor.

PROFIBUS-PA

Profibus-PA, otomasyon sistemlerinin ve proses kontrol sistemlerinin basınç ve sıcaklık aktarıcıları, dönüştürücüler, konumlayıcılar vb. gibi alan ekipmanlarına bağlandığı proses otomasyonunun gerekliliklerine uyan çözümdür. Ayrıca, 4 ila 20 mA standardının yerini alabilir.

• Güvenilir bilginin iletimi
• Değişken durum kontrolü
• Arıza güvenliği sistemleri ve otomatik teşhis ekipmanı
• Ekipmanın değişebilirliği
• Yüksek çözünürlükle ölçüm
• Yüksek hızda entegrasyon
• Sağduyulu kontrol gibi

Fonksiyonel avantajlar taşıyan bu teknolojiyi kullanmanın potansiyel avantajları vardır.

• Tesisler ile ilgili ekonomik faydalara ek olarak (bazı durumlarda geleneksel sistemlere kıyasla %40’a varan maliyet düşüşü).
• Bakım maliyetlerini düşürme (geleneksel sistemlere göre %25’e kadar)
• Daha küçük başlatma süresi işlevsellik ve emniyette önemli bir artış sunar.

PROFIBUS PA, tek hat ve iki tek kablo üzerinden ölçüm ve kontrol sağlar. Ayrıca saha ekipmanlarına kendinden emniyetli alanlarda güç sağlar.
PROFIBUS PA, potansiyel olarak patlayıcı olan alanlardaki diğer istasyonlara müdahale etmeden, çalışma sırasında bile ekipmanın bakımını ve bağlantısını ayarlar.
PROFIBUS PA, bu uygulama alanındaki özel şartlara uygun olarak Kontrol ve Proses Endüstrisi (NAMUR) ile işbirliği içinde geliştirilmiştir.

Modbus, Profinet ve Profibus bağlantı şeması

Profinet Nedir?

by AlperSarbak | Apr 9, 2023 | Blog

Profinet, IIB 61784-2 (İletişim Profili Ailesi 3 (PROFIBUS & PROFINET)- RTE iletişim profilleri) uyarınca Profibus International (PI) birliğinin Endüstriyel Ethernet açık standardıdır ve otomasyon ağlarında en yaygın kullanılan standartlardan birisidir.

Profinet, Endüstriyel Ethernet, TCP / IP ve IT dünyasından bazı iletişim standartlarına dayanmaktadır. Özellikleri arasında veri yolu üzerinden iletişim kuran cihazların veri yolu içinde yapılan taleplerin işlenmesinde iş birliği yapmayı kabul ettiği gerçek zamanlı ethernet bulunmaktadır.

Ethernet kablosu gibi temel bir bağlantı ve OSI modelinin 1. ve 2. seviyelerine eşdeğer bazı kurulan iletişim çerçeveleri ile başlayan PROFINET, ProfiSafe ve ProfiEnergy gibi özel kullanım için “profiller” adı verilen yeni işlevler içermektedir. İletilen her veri durumu için özel bir seviye 7 tadil edilebilir (uygulanabilir). ProfiSafe durumunda, güvenlik verileri ve ProfiEnergy durumunda, enerji tasarrufu ve kontrolü için veriler ve komutlar bulunur.

Bu protokol ile cihazları, sistemleri ve hücreleri (yalıtılmış cihaz setleri) bağlayarak, iletişimin hızını ve güvenliğini arttırıp, üretimi optimize ederek maliyetleri düşürmek mümkündür. Profinet, özellikleri sayesinde, BT ağlarına daha tipik olan ethernet iletişimi uyumluluğunu sağlar ve özelliklerinden yararlanır. Tek fark, endüstriyel ağın gerektirdiği gerçek zamanlı performansa kıyasla, kurumsal ağlarda bulunan bir ethernet iletişiminin hızıdır.

Ek olarak, E/S düzeyinde profinet standardının kullanılması aşağıdaki avantajları sağlayabilir:

• Altyapılarda iyileştirilmiş ölçeklenebilirlik.
• Ağ üzerinden saha cihazlarına erişim. Haberleşmesinde ethernet kullanan bir protokol olan haberleşme protokolü, saha şebekelerine diğer şebekelerden kolay bir şekilde ulaşılmasını sağlar.
• Bakım görevlerinin yerine getirilmesi ve herhangi bir yerden hizmet sağlanması. Uzaktan bakımın yapılması için saha cihazlarına örneğin VPN gibi güvenli bağlantılar üzerinden erişmek mümkündür.

Profinet Bağlantı Şeması

Modbus, Profibus ve Profinet bağlantı şeması

Profi-net Haberleşme

Profi-net; 3 haberleşme servisini kullanır:

• Standart TCP / IP: Bu hizmet, paramterizasyon, video/ses iletimi ve verilerin daha yüksek bir seviyedeki IT sistemlerine aktarılması gibi belirleyici olmayan işlevler için kullanılır.
• Gerçek Zamanlı: TCP/IP katmanları, 1-10 MS aralığında bir gecikmeyle çalışan deterministik otomasyon uygulamaları için kullanılmaz. Bu, hareket kontrolü ve yüksek performans gereksinimleri dahil, tipik E/S uygulamaları için uygun yazılıma dayanan bir çözümdür.
• Eşzamanlı Gerçek Zamanlı: Programlanan sinyalin önceliklendirilmesi ve programlanan anahtarlama hareket kontrolü gibi uygulamalar için yüksek hassasiyetli senkronizasyon sağlar. Milisaniyenin altındaki aralıklarda döngü hızları, mikrosaniyenin altındaki mikroskopta (dijital sinyaller gönderilirken geçici değişiklik) mümkündür.

Profinet Protokolleri

Profinet bağlamında tanımlanmış çeşitli protokoller vardır. Aşağıda kendi özel kullanımlarıyla birlikte bu protokollerin bir listesi bulunmaktadır.

1. PROFINET / CBA Protokolü: Endüstriyel ortamlarda dağıtılan otomasyon uygulamalarıyla ilgili protokol.
2. PROFINET / DCP Protokolü: Keşif ve temel yapılandırma. Aygıtların ve IP adreslerinin adlarını yapılandırmak için kullanılan bağlantı katmanını temel alan bir protokoldür. Bir ağla sınırlandırılmıştır ve temel olarak DHCP sunucusu bulunmayan küçük ve orta uygulamalarda kullanılır.
3. PROFINET / IO Protokolü: Bazen PROFINET-RT (RealTime) olarak adlandırılır, merkezi olmayan çevre birimlerle iletişim kurmak için kullanılır.
4. PROFINET / MRP Protokolü: Medya yedekleme protokolü. Ağın bir halka topolojisine sahip olması durumunda, arıza olması durumunda ağların yeniden yapılandırılması için temel prensipleri kullanır. Bu protokol türü, maksimum kullanılabilirlik gerektiren ağlarda kullanılır.
5. PROFINET / MRRT Protokolü: Hedefi PROFINET / RT için medya fazlalığı için çözümler sunmaktır.
6. PROFINET / PTCP Protokolü: Çeşitli PLC’lerde saat/zaman sinyallerini senkronize etmek için link katmanına dayalı Hassas Zaman Kontrol Protokolü.
7. PROFINET / RT Protokolü: Gerçek zamanlı veri transferi.
8. PROFINET / IRT Protokolü: Eşzamanlı verilerin gerçek zamanlı olarak aktarılması.

Profinet Kablo Bağlantısı

profinet kablo bağlantısı

Validasyon

by AlperSarbak | Mar 23, 2023 | Blog

Günümüz teknolojisinin ulaştığı nokta sonucunda birçok süreç, sistemsel olarak sürdürülmektedir. Bu sayede iş planlamalarının çok daha hızlı şekilde yerine getirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, zaman tasarrufunun sağlanması, kapasitenin artırılması, işletme başarı hedeflerine ulaşılması ve kaliteli hizmet prensiplerinin yerine getirilmesi gibi çok sayıda avantajın elde edilmesi mümkün hale gelmektedir. Ancak tüm bu avantajların sağlanabilmesi için kalite sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Burada validasyon devreye girmektedir.

Sistem işlevleri, ürünler ya da süreçlerin önceden belirlenmiş olan gerekliliklere uygun olup olmadıklarını belirlemek amacıyla yürütülen işlemlere V.A.L.İ.D.A.S.Y.O.N. adı verilmektedir. Bu işlemler sayesinde amaca uygunluğun ve kalite değerlendirmelerinin yapılması mümkün hale gelmektedir. Validasyon işlemleri özellikle tıp ve farmakoloji sektörlerinde oldukça büyük bir öneme sahiptir. Aynı zamanda üretim, otomasyon, yazılım, bankacılık ve havalandırma sistemleri gibi iş kollarında da sıklıkla başvurulan yöntemlerin başında yer almaktadır.

Validasyon Nedir?

Validasyon sözcüğü, geçerlilik anlamına gelen valid sözcüğünden türemiştir. Süreçler, sistemsel fonksiyonlar ve ürünler için kullanılan bu tabir; üretim öncesinde belirlenen gerekliliklerinin etkin şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirmek amacıyla yapılan tüm çalışmaları kapsamaktadır. Bu çalışmalar sayesinde güvenilirlik ve kalite gibi önemli kriterlerin kontrol edilmesi mümkün hale gelmektedir.

Validation işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi, belirli süreçler dahilinde mümkün olmaktadır. Yapılan tüm çalışmaların belirli ölçümler kapsamında gerçekleştirilmesi ve sonuçların mutlaka belgelendirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda yalnızca sistemleri kullanan görevliler değil; objektif gözlem yapabilecek yetkililerin de rol alması büyük bir önem taşımaktadır. Bu sayede ISO 9000 gibi evrensel kalite değerleri dahilinde gerçekçi verilerin elde edilmesi mümkün hale gelmektedir.

Validasyon Hatası Nedir?

Validasyon işlemleri, sistemlerin planlanan hedeflere ve gerekliliklere uygun şekilde işleyip işlemediklerini ölçmek adına uygulanan çalışmalar bütünüdür. Doğrulama hatası olarak da tanımlanması mümkün olan validasyon hataları ise, yapılan ölçümlerin belirlenmiş gerekliliklere uygun olmadıkları anlamına gelmektedir. Bu nedenle oldukça önemli bir uyarı olarak kabul edilmektedir.

Validasyon hatası, sistemlerin hedeflenen kalite ya da güvenlik ilkelerine uygun olmadıklarını göstermektedir. Bu durum sonucunda soruna neden olan sistemlerin tespit edilmesi ve uygun iyileştirmelerin yapılması gerekmektedir. Aksi halde ölçümlerden hedeflenen sonuçların alınması mümkün olmayacaktır. Bu durum sonucunda ise sayısız risk faktörü ile karşı karşıya kalınması kaçınılmaz bir durum haline dönüşecektir.

validasyon yöntemleri

Validasyon Yöntemleri Nelerdir?

Bu çalışmalar, uygulama prosedürleri ve amaçlarına bağlı olarak 4 temel gruba ayrılmaktadır. Bu grupların ise kısaca şu şekilde açıklanması mümkündür:

• Prospektif-Validasyon: İleriye dönük validasyon çalışmaları olarak da adlandırılmaktadır. Ar-Ge süreçleri dahilinde gerçekleştirilen çalışmaları kapsamaktadır. Bu sayede üretim öncesinde istenen şartların ispatlanması mümkün hale gelmektedir.
• Retrospektif-Validasyon: Geriye dönük validasyon çalışmalarıdır. Ancak günümüzde birçok sektördeki geçerliliğini kaybetmiştir. Bu çalışmaların yürütülebilmesi için 20 ila 30 seri kadar üretim yapılmış olmalıdır. Bu sayede geriye dönük değerlendirmeler yapabilmek için yeterli veri elde edilmiş olacaktır. Ardından süreçlerin tekrarlanabilirliği, limit dışı durumların analiz edilebilmesi ve yöntem sürekliliği gibi konularda raporların hazırlanması mümkün hale gelmektedir.
• Concurrent-Validasyon: Eş zamanlı validasyon çalışmaları olarak da adlandırılmaktadır. Bu çalışmalar dahilinde tekrar üretim kapsamında toplanan veriler mevcut değildir. Çünkü sınırlı seri üretimleri, düzensiz üretim süreçleri ya da üretim serilerinin değişim gösterdiği dönemlerde yapılan çalışmalardır. Yani üretim sırasında gerçekleştirilen uygulamalardır.
• Revalidasyon: Tekrar validasyon çalışmaları anlamına gelmektedir. Validasyon işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan tüm değişim işlemlerini kapsamaktadır. Bu sayede süreçlerin validasyon hatası sonucu ile karşılaşmadan tamamlanması mümkün hale gelmektedir.

Validasyon yöntemleri, hizmet sektörüne ve sistematik kapsamlara bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle uygun yöntemlerin alanında uzman kişiler tarafından planlanması, en etkili sonuçların alınabilmesi açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Validasyon ve Kalifikasyon

Validasyon işlemleri, sistemlerin belirlenen amaçlara ve gerekliliklere uygun şekilde işleyip işlemediklerini tespit etmek amacıyla uygulanan ölçüm çalışmalarıdır. Kalifikasyon işlemleri ise validasyon süreçleri dahilinde uygulanan tek bir basamaktır. Ancak bu basamak; belgelenmiş test planlarının hayata geçirilmesi, ekipmanların yazılımları, montajları, tasarımları, performansları ve operasyonları gibi çok sayıda sürecin yerine getirildiği konusunda güvence sunmaktan sorumludur.

Endüstriyel sistemler dahilinde validasyon ve kalifikasyon işlemleri, ayrılmaz iki farklı süreç olarak ele alınabilmektedir. İki kavram arasında kurulan bu ilişki sayesinde sistemlerin hatasız ve eksik şekilde fonksiyonlarını sürdürdükleri konusunda garanti sunulmuş olmaktadır. Aynı zamanda hedeflenen kalite standartlarına uygun bir işleyişin sağlandığı da ortaya konmaktadır. Bu sayede sistemler ve hizmetler dahilinde uygun güvencenin sağlanması mümkün hale gelmektedir.

Kalibrasyon ve Validasyon Arasındaki Fark Nedir?

Sistemlerin Ar-Ge aşamasından uygulama sonuçlarına kadar olan tüm süreç, kalite yönetim sistemleri dahilinde ölçülmektedir. Bu sayede sistemlerin belirlenmiş gereklilikler ve amaçlara uygun şekilde işleyip işlemediklerini ölçmek mümkün olmaktadır. Bu durum ise birbirleri ile sıkı ilişkiler içerisinde olan kalifikasyon, validasyon ve kalibrasyon kavramlarının hayata geçirilmesi ile birlikte gerçekleşmektedir.

Validasyon çalışmaları, gerekliliklerin karşılanıp karşılanmadığını ölçerken kalifikasyon çalışmaları, gerekliliklerin karşılandığı konusunda güvence sunmaktadır. Kalibrasyon çalışmaları ise sistemlerin belirlenmiş aralıklar dahilinde çalışması ve hatasız sonuçların elde edilmesi aşamalarından sorumludur. Bu nedenle birbirleri ile ilintili kavramlar olsalar da amaçları tamamen farklıdır.

validasyon nasıl yapılır

İşyerinde Validasyon Nasıl Yapılır?

Validasyon işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için izlenmesi gereken bazı temel adımlar bulunmaktadır. Bu adımların ise kısaca şu şekilde sıralanması gerekmektedir:

• Yönetim kalibrasyonunun sağlanması,
• Validasyon parametrelerinin belirlenmesi,
• Doğru analiz sonuçlarına ulaşabilmek için özgünlüğün sağlanması,
• Karşılaştırma ve analiz etme gibi doğruluk kriterlerinin sağlanması,
• Ölçüm sonuçlarında kesinliğin elde edilmesi,
• Gözlemlenebilme ve tayin sınırlarının belirlenmesi,
• Doğrusallık parametrelerinin analiz edilmesi,
• Çalışma aralıklarının tespit edilmesi,
• Kararlılık ve sağlamlık ölçümlerinin yapılması,
• Tutarlılığın saptanması,
• Stabilitenin takip edilmesidir.

Validasyon uygulama adımlarının uygun şekilde takip edilmesi ile birlikte en doğru sonuçlara ulaşmak mümkün olacaktır. Bu sayede doğru tespitlerin ve iyileştirmelerin yapılması gibi amaçlara ulaşılabilmektedir.

validation report

Validasyon Raporu Nasıl Hazırlanır?

Önemli! Validasyon raporu hazırlama aşamaları, amaçlara ve hizmet sektörlerine göre değişebilmektedir. Ancak rapor hazırlama sırasında şu detaylara yer verilmesi gerekmektedir:

• Elde edilen tüm veri değerlendirmelerinin uygun bir formatta raporlanması,
• Çalışan ekipmanlar, metotlar, operatörler, validasyon tarihleri ve analiz sonuçlarının belirtilmesi,
• Hazırlanan raporların istatistik hesaplamaları, ham veriler ve yorumlara dair ek dosyalarıyla desteklenmesidir.

Hazırlanan raporlarının süreçte yer alan tüm personeller tarafından değerlendirilmesi oldukça önem taşımaktadır. Aynı zamanda görev ataması yeni yapılmış olan personellerin de sürece dahil olmadan öncesinde bu raporları incelemeleri tavsiye edilmektedir.

Validasyon Testi Nedir?

Validasyon testi, çok sayıda aşamadan oluşan ve objektif verilerin elde edilmesini sağlayan ölçümleri kapsamaktadır. Her ölçüm için kullanılan farklı formülasyonlar bulunmaktadır. Bu sayede minimum tayin limiti, işlemlerin tekrarlanabilirliği, doğruluğu ve ürünlerin tekrar üretilebilirlik seviyeleri gibi kritik konularda en etkili yanıtların alınması mümkün hale gelmektedir.

Validasyon sonuçları öğrenildikten sonrasında doğrulama işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Böylece veri sonuçlarının teyit edilmesi mümkün olmaktadır. Ardından tüm sonuçların istatistik değerler dahilinde analiz edilmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu sayede standart sapma payı, ortalama değer hesaplaması, ortalamaların kontrol edilmesi ve tekrarlanabilirlik gibi konularda gerekli iyileştirmelerin yapılması mümkün hale gelmektedir.

Proses Validasyonu Nedir?

Proses validasyonu kavramı, sistemlerin önceden belirlenmiş olan kalite standartlarını karşılayacağına dair yüksek derecede garanti sunan kanıtların belgelenmesi çalışmalarını kapsamaktadır. Bu bağlamda tasarım süreçlerinden üretim süreçlerine kadar uzanan tüm aşamalarda kaliteli üretim yapabilme kapasitesinin gerçekçi verilerle kanıtlanması olarak da tanımlanması mümkündür.

Proses-validasyon işlemlerinin yapılabilmesi için kanıt niteliği taşıyan tüm verilerin toplanması gerekmektedir. Ardından gerekli analizleri yürüterek uygunluk kriterlerinin karşılandığı kanıtlanmalıdır. Yapılan tüm çalışmalar, istatistiksel ve bilimsel kuramlar dahilinde kanıt niteliği taşımalıdır. Aksi halde geçerliliği kabul edilmemektedir.

Analitik Yöntem Validasyonu

Analitik metot validasyonu olarak da adlandırılan analitik yöntem validasyonu, yöntemlerin performansları ve sonuçlarını değişkenlere bağlı olarak ölçme ve test etme çalışmalarını kapsayan bir tabirdir. Bu sayede süreçlerde alınan kararlar, farklı şartlar dahilinde elde edilen ölçüm sonuçlarına uygun şekilde belirlenebilmektedir. Bu durum ise akılcı ve doğru kararların alınabilmesi açısından oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Dikkat edilmesi gereken nokta ise kararların tekrarlanabilir olmasıdır.

Validasyon Kodu Nedir?

Validasyon işlemleri sonucunda sistemlerin belirlenen gereklilikleri karşılayamadığının tespit edilmesi, validation error alınmasına neden olmaktadır. Ancak bu hatanın hangi nedenden dolayı oluştuğunu belirlemek ciddi bir zaman kaybına neden olabilmektedir. Bu nedenle dijital sistemler, belirli hataları tanımlamak amacıyla kullanılan evrensel kodlardan yararlanmaktadır. Bu validasyon kodları sayesinde hatanın tanımlanması ve giderilmesi mümkün hale gelmektedir.

Validasyon Prosedürü

Validasyon prosedürü, yapılan tüm çalışmaların belirli şartlar dahilinde gerekli yeterliliğe sahip olmasını zorunlu kılmaktadır. Aynı zamanda bu şartlar, validasyon prosedürü dahilinde belirlenmektedir. Bu sayede yapılması gereken işlemler, ölçümler ve raporlama süreçleri gibi kriterlerin netlik kazanması mümkün olmaktadır.

Hazırlanan raporların bilimsel kanıt niteliği taşıması, tüm aşamaların belgelenmesi, kayıtların güvenli şekilde muhafaza edilmesi ve değerlendirmelerin birden fazla göz tarafından yapılması gibi zorunluluklar; validasyon prosedürü dahilinde koşulan şartlara örnek olarak gösterilebilmektedir. Prosedüre uygun olmayan çalışmaların ise geçerlilik ve kalite standartlarını sağladığı iddiası kabul görmemektedir.