Endüstri 4.0 Sanayi Devrimi ile iş süreçlerini gerçekleştirmek, takip edebilmek ve yönetebilmek için artık “daha az” insana ihtiyaç duyuluyor. Üretim bandı ve tedarik zinciri daha süratli ve akıllı bir yapıya kavuşuyor, maliyetler düşüyor, gelirler ve kâr artıyor. İnsana gereksinimi azalttığı için enerji tasarrufu sağlayan, çevre dostu, insanın fiziksel kuvvetini değil zekâsını ve eğitimini önemsediği için insana değer veren bir devrim olarak nitelendiriliyor.
8.yy’da buhar kuvvetinin bulunması ile başlayan ve 19. yy ortalarına kadar devam eden 1. Sanayi Devrimi ile dünya endüstrileşmeye başladı. Kömür ve demir yolları, buhar kuvvetinin yardımıyla tarım topluluklarının endüstri topluluklarına geçişini hızlandırmıştı. İnsanların şimdilik asli gereksinimleri olan tekstil, besin ve tüketim ürünlerinin üretiminin bireysel ve ufak yapımcıların elinden seri üretim yapan yapımcıların eline geçmesi ile yaşandı. Genellikle su ve buhar kuvvetinin üretimde kullanılması, buharlı gemilerin imal edilen malları uzak sömürgelere taşıyabilmesi, İngiltere’yi kısa sürede büyük bir imparatorluk hâline getirdi.
1870’lerde ise 2. Sanayi Devri başlamış fakat bu sırada kömürün ekolojik çevreye ve insan sağlığına verdiği zarar göz önüne alınarak elektrik ve petrokimyasal maddeler öne çıkarılmıştı. Madenlerden de demir ve çelik benimsenmişti. Henry Ford’un üretim bandı tasarımı ise devrimi daha çok tetikledi. Bu devrenin iki büyük oyuncusu ABD ve Almanya önder ülke mevkisine geldi ve ünü bugüne kadar gelen çoğu markayı yarattı. Ray sistemleri ve trenin kullanıma başlaması da bütün nakliye çözümlerini ve seyahat serbestliğini sağlaması ülkelerin birbiriyle daha rahat ticaret yapabilmesini sağladı.
1950’lerde başlayan ve 90’lara kadar devam eden soğuk harp dönemi ve yaşanan petrol krizleri, dünyayı 3. Sanayi Devrimi’nin eşiğine getirdi. Üretimde mekanik ve elektronik teknolojilerin konumunu dijital teknolojilerin alması ve programlanabilir makinelerin meydana çıkması bu devrimin ana etkeniydi. Mikro elektronik, lazer ve kalıtsal gibi alanlar gelişti. 2. Sanayi Devrimi’nin getirdiği enerji gereksinimi ve bu ihtiyacı karşılayan kaynakların ileride tükeneceği fikri ile yenilenebilir enerji alanında incelemeler ve yatırımlar başladı. İnternet teknolojisi yardımıyla haberleşme süratlendi. Globalleşmeyle beraber uydular, kablosuz teknolojiler ve bu teknolojileri kullanan etkileşim araçları hayatımıza girdi. Diğerlerinin aksine bu bir dijital devrimdi.
Endüstri 4.0 Sanayi Devrimi mi?
Her üç devrim de, belli başlı ülkelerin piyasa payından daha çok pay alma ve önder ülke konuma gelmek istemeleri sebebiyle endüstricilerini desteklemeleriyle gerçekleşti. Fakat genellikle son 30 senedir bilişim dünyasındaki ilerlemeler yardımıyla dünyadaki ekonomik işleyiş ve iş yapış şekilleri arasındaki uçurum git gide arttı. Ucuz iş kuvveti sebebiyle üretim Çin’e kaymıştı. Küresel anlamda ise tam bir kaos söz konusuydu. Zira insanlar belki de tarihlerinde ilk kez bu kadar üretmeden tüketime yönelmişlerdi. Dünyadaki güç dengeleri batıdan doğuya kaymıştı. Bu hali lehine çevirmek isteyen endüstri önderi Almanya’nın teşvikleriyle 2011’de akademisyenler, endüstriciler ve ekonomistler bir araya geldi. 4. Sanayi Devrimi diye tanımladığımız ‘’Endüstri 4.0’’ kavramını ilk kez kullandılar.
Endüstri 4.0’da iş süreçlerini gerçekleştirebilmek, takip edebilmek ve yönetebilmek amacıyla “daha az” insana ihtiyaç duyuluyor. Üretim bandı ve tedarik zinciri daha süratli ve akıllı bir yapıya kavuşuyor, maliyetler düşüyor, gelirler ve kâr artıyor. İnsana duyulan ihtiyacı azalttığı için enerji tasarrufu sağlayarak etraf dostu, insanın fiziksel kuvvetini değil zekâsını ve eğitimini önemsediği için insana değer veren bir devrim olarak nitelendiriliyor.
Nesnelerin İnterneti ve Büyük Veri kavramlarının bundan sonra internet dünyasında yoğun olarak kullanıldığını hepimiz duyduk. Kişilerin özel olarak ne istedikleri, ne zaman istedikleri, bağımlılıkları çok basit takip edilebilir hâle geldi. Bu kavramlar da bu verilerin gereksinime göre istenen vakitte kullanılabilecek hale getirilmesidir.
Endüstri 4.0 Sanayi Devrimi bütün bu verileri ve yenilikleri kullanarak bilişim teknolojilerini endüstri ile buluşturuyor. İlerlemiş ekonomilerin artan ekonomilerle rekabet etmesini hedefliyor. Ürün sipariş aşamasından üretime, bakım hizmetlerine, tedarikçilere, bayi kanalı ile ilişkilere kadar her aşamayı değiştirecek bu yapı başka endüstri devrimlerinde bulunduğu gibi insanların hayat bağımlılıklarını da değiştirecek. Endüstriyel tesislerde her bir makinenin ne zaman bakıma ya da parça değişimine ihtiyaç duyduğunu kendisinin bilmesi mümkün olacak. Lüzumlu yedek parçayı tedarikçiye bildirmesi, alakalı personele vazife tanımlaması gibi yenilikler olacak. Hurda ve fireler azalırken enerji sarfiyatında da tasarruf edilecek.
Elektrik, Hayati Önem Kazanacak
Endüstri 4.0 Sanayi Devrimi ile elektrik, hayati ehemmiyet kazanacak. Ne zaman nerede bulunduğumuzu söyleyebilen telefonlarımız, ne zaman şarj edilmesi gerektiğini bize bildiren elektrikli arabalarımız olacak. Belki de satın alacağınız aracınız fabrikadayken, sizin dilediğiniz renk ve donanımda özel olarak üretilecek. Fabrikalarda her ürün için bir üretim hattı olmasına lüzum kalmayacak, üreteceği değişik ürünleri aynı bantta üretebilen tesisler oluşacak. Sipariş edeceğiniz ayakkabının taban tedarikçisi sizin ayak kalıbınıza ideal taban üretebilen makinelere sahip olacak. İnternetten gönül rahatlığı ile ayakkabı sipariş edebileceksiniz. Bu satın alabileceğiniz en rahat ayakkabı olacak.
Tabi bu süratli ve rekabetçi dünyada ayakta kalabilmemiz için kendimizi çok daha hızlı geliştirmemiz ve daha çok bilgiyle donatmamız gerekecek. Hele ki devlet destekli bir şekilde 4.0 teknolojisine ayak uyduramaz ve eski teknolojileri kullanmaya devam edersek dış alım kalemlerimiz giderek artar ve cari açığımız büyür. Bunun sonucu biz de işimizi kaybedebiliriz.
