PLM Nedir?

by AlperSarbak | May 12, 2023 | Blog

Product Lifecycle Management, yani diğer bir ismi ile PLM, Türkçe adıyla da Ürün Yaşam Yönetim Döngüsü olarak bilinmektedir. Herhangi bir sektör dahilinde ürünün hammadde olarak elde edilmesinden piyasaya servis edilene kadar geçen bölümdeki bütün süreçler ve kontroller PLM olarak adlandırılmaktadır. Bütün bu süreçlerin kontrol edilmesini sağlayan bir çözüm olarak ön plana çıkan seçenek, fabrikasyon sistemleri altında istenilen düzenin yakalanmasına ve daha yüksek bir performans altında verim elde edilmesine imkan tanımaktadır.

Buradaki temel amaç maliyetlerin minimum seviyeye indirilmesi ve ürün tasarım ile birlikte ürünlerin üretim süresini aşağıya çekmektir. Farklı bir sektör dahilinde şirketin sahip olduğu bütün veriler PLM ile tek bir sistem potası altında toplanır. Daha sonra, bütün güncel verilere bu sistem üzerinden rahatlıkla ulaşım imkanı elde edebilmektedir. Tasarımı gerçekleştiren bir ürünü farklı bir ülkede de bu işlemin aynı şekilde paralel olarak gerçekleştirilmesidir. Bu sayede yapılan üretimin süreci azalırken aynı zamanda en yüksek performans dahilinde hızlı bir şekilde satış işlemi piyasa bünyesinde gerçekleştirilebilir. Bu süreçlerin en uygun maliyetle yapılmasına da ayrı bir olanak tanır.

ürün yaşam yönetim döngüsü

Plm Dökümanı İle Elde Edilen Avantajlar

Özellikle temel olarak tüm verilerin tek bir merkezden yönetilmesi, bu sistemin en büyük ayrıcalıklarından biridir. Böyle bir durum ile performansı farklı üretim merkezlerinde işlem dahilinde rahatlıkla gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca standart şablonlar ve süreçler ile istenilen veriler oluşturulabilirken, eş zamanlı bir tasarım fırsatı da yakalanabilmektedir. Diğer yandan döküman ve tasarım verilerinin bir bütün haline getirilmesi de yine bu sistem dahilinde gerçekleştirilebilmektedir. Bu sistemler taratıldığı zamanlarda yapılan arama eşliğinde kısa sürede verilerin en güncel versiyonuna ulaşma imkanı elde edilebilir. Bu da yapılacak olan sürecin daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesini fırsat tanır. MS office veya CAD programlarına ihtiyaç olmadan bütün veriler kolaylıkla görüntülenebilmektedir.

Herhangi bir fabrikasyon işlem kapsamında endüstriyel olarak yapılan üretimler dahilinde bütün veriler kayıt altına bu sistem sayesinde alınabilmektedir. Bu şekilde baştan sona parçaları nasıl bir üretim hatlarında geçtiği ve ne gibi aşamalar oluştuğu da güncel olarak kayıt altında tutulmaktadır. Kayıtlar farklı zamanlarda yeniden ortaya basit bir şekilde çıkarılabilmektedir. Bu sistem revizyon versiyon ve iterasyon kapsamında oluşmuş durumdadır. Bu aşamalar dahilinde kolaylıkla üretim hattı içerisinde rahat bir çalışma gerçekleştirilir. O yüzden bu sistemler dahilinde hatasız ve daha hızlı bir üretim yapılabilmektedir. Maliyetlerde düşüş meydana gelmektedir.

Product Lifecycle Management sayesinde üretim hattındaki hatalara anında müdahale etmek mümkün kılınmıştır. Ürün yaşam yönetim döngüsü isminden de anlaşılabileceği gibi ürünün hammadesinden başlayarak satışına kadar olan bir döngüdür. Bu aşamalardaki her bir adım detaylı olarak analiz edilerek raporlanmaktadır. Bu raporlara anlık olarak ulaşmak mümkündür.

Profibus Nedir?

by AlperSarbak | Apr 9, 2023 | Blog

Profibus ara yüzü prosesler, üretim otomasyonu ve bina otomasyonu konusunda geniş bir uygulamaya izin veren tedarikçi bağımsız bir ağ standardıdır. Bu standart EN 50170e / EN 50254 standartlarına uygundur.

Ocak 2000’den bu yana Profibus, yedi diğer fieldbus sisteminin yanı sıra IEC 61158 ile kurulmuştur. IEC 61158, OSI model spesifikasyonlarını içeren 61158-1, 61158-6 olarak adlandırılan yedi bölüme ayrılmıştır. Bu sürüm DPV-2‘yi içerecek şekilde genişletilmiştir.

Profibus ile dünya çapında kullanıcılar;

1. Geliştirme maliyetlerini azaltmayı,
2. Esneklik,
3. Güven,
4. Geleceğe ve en çeşitli uygulamalara yönelme,
5. Birlikte çalışabilirlik ve birden fazla tedarikçi için uygun olan bir uluslararası standart protokolünü referans olarak kullanabilirler.

Profibus; bilgi ve otomasyon teknolojisinin gelişiminde belirleyici bir rol oynadı ve ofislerin hiyerarşilerini ve yapılarını değiştirdi. Şimdi proses ve üretim endüstrilerinden binalara ve lojistik sistemlere kadar endüstriyel ortama ve çeşitli sektörlere ulaşmaktadır.

Profibus Nedir? Temelde Nasıl Çalışır?

Cihazlar arasında iletişim imkânı, standart, açık ve şeffaf mekanizmaların kullanılması, günümüzün otomasyon konseptinin temel bileşenleridir. İletişim, alan seviyesinde yatay yönde ve bir sistemin tüm hiyerarşi seviyelerini birleştiren dikey yönde hızla genişler. Uygulamanın özelliklerine ve ulaşılması maksimum maliyete göre, ethernet gibi farklı iletişim sistemlerinin aşamalı bir kombinasyonunu sunar. Aktüatörlere / sensörlere ilişkin olarak AS-Interface, ikili veri sinyalleri, bu sensörleri ve aktüatörleri beslemek için gereken 24Vdc güç kaynağı ile birlikte, son derece basit ve düşük maliyetli bir veri yolundan iletildiği için mükemmel veri iletişim sistemidir.

Bir diğer önemli özellik, verilerin çok verimli ve hızlı bir şekilde, döngü halinde iletilmesidir. Alan düzeyinde, I/O modülleri, transdüserler, sürücüler, valfler ve operasyon panelleri gibi dağıtılan çevre birimleri, verimli, gerçek zamanlı bir iletişim sistemi olan PROFIBUS DP veya PA aracılığıyla otomasyon sistemlerinde çalışır. İşlem verileri iletimi döngüler halinde yapılırken, alarmlar, parametreler ve teşhisler sadece gerektiğinde döngüsel olmayan bir şekilde iletilir. Hücrelerle ilgili olarak, PLC’ler ve PC’ler gibi programlanabilir kontrolörler kendi aralarında iletişim kurarlar ve bu nedenle büyük veri paketinin birkaç ve güçlü iletişim fonksiyonlarında aktarılmasını gerektirir. Ayrıca, Intranet, Internet ve Ethernet gibi mevcut kurumsal iletişim sistemlerine verimli entegrasyon kesinlikle zorunludur. Bu ihtiyaç profinet protokolü ile karşılanmaktadır.

Teknolojideki endüstriyel iletişim devrimi, süreç sistemlerinin optimizasyonunda hayati bir rol oynamış ve kaynak kullanımının iyileştirilmesine değerli katkılarda bulunmuştur. Aşağıdaki bilgiler PROFIBUS’un veri akışının otomasyonu üzerindeki merkezi bir bağlantı linki olarak önemini özetleyecektir.

PROFIBUS Kendi Mimarisinde 3 Ana Değişkene Ayrılır

PROFIBUS-DP

Profibus için yüksek hızlı çözümdür. Otomasyon sistemleri ve merkezi olmayan ekipmanlar arasındaki iletişim için özel olarak geliştirilmiştir. G/Ç dağıtımlı cihazlara erişimin vurgulandığı kontrol sistemlerinde uygulanabilir ve geleneksel 4 mA ile 20 mA, HART sistemlerinde veya 24 Volt iletimlerde kullanılabilir.
RS-485 fiziksel ortamını veya fiber optiği kullanır. 1 G/Ç Kbayt iletmek için iki dakikadan az zaman gerekir ve büyük ölçüde kritik zaman kontrollerinde kullanılır.
Şu anda, ProfibusSlave içeren uygulamaların yüzde 90’ı PROFIBUS-DP‘yi kullanmaktadır. Bu değişken üç versiyonda mevcuttur: DP-V0 (1993), DP-V1 (1997) ve DP-V2 (2002). Her versiyonun kökeni, teknolojik gelişmeler ve başvurular için uzun zamandır artan talep ile birlikte gerçekleşmiştir.

PROFIBUS-FMS

Profibus-FMS, diğer değişkenlerle karşılaştırıldığında kullanıcıya geniş bir işlev yelpazesi sunar. PLC‘ler ve DCS‘ler arasındaki karmaşık iletişim görevlerini çözmek için kullanılabilecek evrensel iletişim standardındaki çözümdür.
Bu değişken, genellikle kontrol seviyesinde kullanılan akıllı ekipmanlar arasındaki veri alışverişinin yanı sıra otomasyon sistemleri arasındaki iletişimi de destekler. Son zamanlarda, birincil işlevi eşler arası iletişim olduğu için, Ethernet’teki uygulama ile değiştiriliyor.

PROFIBUS-PA

Profibus-PA, otomasyon sistemlerinin ve proses kontrol sistemlerinin basınç ve sıcaklık aktarıcıları, dönüştürücüler, konumlayıcılar vb. gibi alan ekipmanlarına bağlandığı proses otomasyonunun gerekliliklerine uyan çözümdür. Ayrıca, 4 ila 20 mA standardının yerini alabilir.

• Güvenilir bilginin iletimi
• Değişken durum kontrolü
• Arıza güvenliği sistemleri ve otomatik teşhis ekipmanı
• Ekipmanın değişebilirliği
• Yüksek çözünürlükle ölçüm
• Yüksek hızda entegrasyon
• Sağduyulu kontrol gibi

Fonksiyonel avantajlar taşıyan bu teknolojiyi kullanmanın potansiyel avantajları vardır.

• Tesisler ile ilgili ekonomik faydalara ek olarak (bazı durumlarda geleneksel sistemlere kıyasla %40’a varan maliyet düşüşü).
• Bakım maliyetlerini düşürme (geleneksel sistemlere göre %25’e kadar)
• Daha küçük başlatma süresi işlevsellik ve emniyette önemli bir artış sunar.

PROFIBUS PA, tek hat ve iki tek kablo üzerinden ölçüm ve kontrol sağlar. Ayrıca saha ekipmanlarına kendinden emniyetli alanlarda güç sağlar.
PROFIBUS PA, potansiyel olarak patlayıcı olan alanlardaki diğer istasyonlara müdahale etmeden, çalışma sırasında bile ekipmanın bakımını ve bağlantısını ayarlar.
PROFIBUS PA, bu uygulama alanındaki özel şartlara uygun olarak Kontrol ve Proses Endüstrisi (NAMUR) ile işbirliği içinde geliştirilmiştir.

Modbus, Profinet ve Profibus bağlantı şeması

Profinet Nedir?

by AlperSarbak | Apr 9, 2023 | Blog

Profinet, IIB 61784-2 (İletişim Profili Ailesi 3 (PROFIBUS & PROFINET)- RTE iletişim profilleri) uyarınca Profibus International (PI) birliğinin Endüstriyel Ethernet açık standardıdır ve otomasyon ağlarında en yaygın kullanılan standartlardan birisidir.

Profinet, Endüstriyel Ethernet, TCP / IP ve IT dünyasından bazı iletişim standartlarına dayanmaktadır. Özellikleri arasında veri yolu üzerinden iletişim kuran cihazların veri yolu içinde yapılan taleplerin işlenmesinde iş birliği yapmayı kabul ettiği gerçek zamanlı ethernet bulunmaktadır.

Ethernet kablosu gibi temel bir bağlantı ve OSI modelinin 1. ve 2. seviyelerine eşdeğer bazı kurulan iletişim çerçeveleri ile başlayan PROFINET, ProfiSafe ve ProfiEnergy gibi özel kullanım için “profiller” adı verilen yeni işlevler içermektedir. İletilen her veri durumu için özel bir seviye 7 tadil edilebilir (uygulanabilir). ProfiSafe durumunda, güvenlik verileri ve ProfiEnergy durumunda, enerji tasarrufu ve kontrolü için veriler ve komutlar bulunur.

Bu protokol ile cihazları, sistemleri ve hücreleri (yalıtılmış cihaz setleri) bağlayarak, iletişimin hızını ve güvenliğini arttırıp, üretimi optimize ederek maliyetleri düşürmek mümkündür. Profinet, özellikleri sayesinde, BT ağlarına daha tipik olan ethernet iletişimi uyumluluğunu sağlar ve özelliklerinden yararlanır. Tek fark, endüstriyel ağın gerektirdiği gerçek zamanlı performansa kıyasla, kurumsal ağlarda bulunan bir ethernet iletişiminin hızıdır.

Ek olarak, E/S düzeyinde profinet standardının kullanılması aşağıdaki avantajları sağlayabilir:

• Altyapılarda iyileştirilmiş ölçeklenebilirlik.
• Ağ üzerinden saha cihazlarına erişim. Haberleşmesinde ethernet kullanan bir protokol olan haberleşme protokolü, saha şebekelerine diğer şebekelerden kolay bir şekilde ulaşılmasını sağlar.
• Bakım görevlerinin yerine getirilmesi ve herhangi bir yerden hizmet sağlanması. Uzaktan bakımın yapılması için saha cihazlarına örneğin VPN gibi güvenli bağlantılar üzerinden erişmek mümkündür.

Profinet Bağlantı Şeması

Modbus, Profibus ve Profinet bağlantı şeması

Profi-net Haberleşme

Profi-net; 3 haberleşme servisini kullanır:

• Standart TCP / IP: Bu hizmet, paramterizasyon, video/ses iletimi ve verilerin daha yüksek bir seviyedeki IT sistemlerine aktarılması gibi belirleyici olmayan işlevler için kullanılır.
• Gerçek Zamanlı: TCP/IP katmanları, 1-10 MS aralığında bir gecikmeyle çalışan deterministik otomasyon uygulamaları için kullanılmaz. Bu, hareket kontrolü ve yüksek performans gereksinimleri dahil, tipik E/S uygulamaları için uygun yazılıma dayanan bir çözümdür.
• Eşzamanlı Gerçek Zamanlı: Programlanan sinyalin önceliklendirilmesi ve programlanan anahtarlama hareket kontrolü gibi uygulamalar için yüksek hassasiyetli senkronizasyon sağlar. Milisaniyenin altındaki aralıklarda döngü hızları, mikrosaniyenin altındaki mikroskopta (dijital sinyaller gönderilirken geçici değişiklik) mümkündür.

Profinet Protokolleri

Profinet bağlamında tanımlanmış çeşitli protokoller vardır. Aşağıda kendi özel kullanımlarıyla birlikte bu protokollerin bir listesi bulunmaktadır.

1. PROFINET / CBA Protokolü: Endüstriyel ortamlarda dağıtılan otomasyon uygulamalarıyla ilgili protokol.
2. PROFINET / DCP Protokolü: Keşif ve temel yapılandırma. Aygıtların ve IP adreslerinin adlarını yapılandırmak için kullanılan bağlantı katmanını temel alan bir protokoldür. Bir ağla sınırlandırılmıştır ve temel olarak DHCP sunucusu bulunmayan küçük ve orta uygulamalarda kullanılır.
3. PROFINET / IO Protokolü: Bazen PROFINET-RT (RealTime) olarak adlandırılır, merkezi olmayan çevre birimlerle iletişim kurmak için kullanılır.
4. PROFINET / MRP Protokolü: Medya yedekleme protokolü. Ağın bir halka topolojisine sahip olması durumunda, arıza olması durumunda ağların yeniden yapılandırılması için temel prensipleri kullanır. Bu protokol türü, maksimum kullanılabilirlik gerektiren ağlarda kullanılır.
5. PROFINET / MRRT Protokolü: Hedefi PROFINET / RT için medya fazlalığı için çözümler sunmaktır.
6. PROFINET / PTCP Protokolü: Çeşitli PLC’lerde saat/zaman sinyallerini senkronize etmek için link katmanına dayalı Hassas Zaman Kontrol Protokolü.
7. PROFINET / RT Protokolü: Gerçek zamanlı veri transferi.
8. PROFINET / IRT Protokolü: Eşzamanlı verilerin gerçek zamanlı olarak aktarılması.

Profinet Kablo Bağlantısı

profinet kablo bağlantısı

Validasyon

by AlperSarbak | Mar 23, 2023 | Blog

Günümüz teknolojisinin ulaştığı nokta sonucunda birçok süreç, sistemsel olarak sürdürülmektedir. Bu sayede iş planlamalarının çok daha hızlı şekilde yerine getirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, zaman tasarrufunun sağlanması, kapasitenin artırılması, işletme başarı hedeflerine ulaşılması ve kaliteli hizmet prensiplerinin yerine getirilmesi gibi çok sayıda avantajın elde edilmesi mümkün hale gelmektedir. Ancak tüm bu avantajların sağlanabilmesi için kalite sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Burada validasyon devreye girmektedir.

Sistem işlevleri, ürünler ya da süreçlerin önceden belirlenmiş olan gerekliliklere uygun olup olmadıklarını belirlemek amacıyla yürütülen işlemlere V.A.L.İ.D.A.S.Y.O.N. adı verilmektedir. Bu işlemler sayesinde amaca uygunluğun ve kalite değerlendirmelerinin yapılması mümkün hale gelmektedir. Validasyon işlemleri özellikle tıp ve farmakoloji sektörlerinde oldukça büyük bir öneme sahiptir. Aynı zamanda üretim, otomasyon, yazılım, bankacılık ve havalandırma sistemleri gibi iş kollarında da sıklıkla başvurulan yöntemlerin başında yer almaktadır.

Validasyon Nedir?

Validasyon sözcüğü, geçerlilik anlamına gelen valid sözcüğünden türemiştir. Süreçler, sistemsel fonksiyonlar ve ürünler için kullanılan bu tabir; üretim öncesinde belirlenen gerekliliklerinin etkin şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirmek amacıyla yapılan tüm çalışmaları kapsamaktadır. Bu çalışmalar sayesinde güvenilirlik ve kalite gibi önemli kriterlerin kontrol edilmesi mümkün hale gelmektedir.

Validation işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi, belirli süreçler dahilinde mümkün olmaktadır. Yapılan tüm çalışmaların belirli ölçümler kapsamında gerçekleştirilmesi ve sonuçların mutlaka belgelendirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda yalnızca sistemleri kullanan görevliler değil; objektif gözlem yapabilecek yetkililerin de rol alması büyük bir önem taşımaktadır. Bu sayede ISO 9000 gibi evrensel kalite değerleri dahilinde gerçekçi verilerin elde edilmesi mümkün hale gelmektedir.

Validasyon Hatası Nedir?

Validasyon işlemleri, sistemlerin planlanan hedeflere ve gerekliliklere uygun şekilde işleyip işlemediklerini ölçmek adına uygulanan çalışmalar bütünüdür. Doğrulama hatası olarak da tanımlanması mümkün olan validasyon hataları ise, yapılan ölçümlerin belirlenmiş gerekliliklere uygun olmadıkları anlamına gelmektedir. Bu nedenle oldukça önemli bir uyarı olarak kabul edilmektedir.

Validasyon hatası, sistemlerin hedeflenen kalite ya da güvenlik ilkelerine uygun olmadıklarını göstermektedir. Bu durum sonucunda soruna neden olan sistemlerin tespit edilmesi ve uygun iyileştirmelerin yapılması gerekmektedir. Aksi halde ölçümlerden hedeflenen sonuçların alınması mümkün olmayacaktır. Bu durum sonucunda ise sayısız risk faktörü ile karşı karşıya kalınması kaçınılmaz bir durum haline dönüşecektir.

validasyon yöntemleri

Validasyon Yöntemleri Nelerdir?

Bu çalışmalar, uygulama prosedürleri ve amaçlarına bağlı olarak 4 temel gruba ayrılmaktadır. Bu grupların ise kısaca şu şekilde açıklanması mümkündür:

• Prospektif-Validasyon: İleriye dönük validasyon çalışmaları olarak da adlandırılmaktadır. Ar-Ge süreçleri dahilinde gerçekleştirilen çalışmaları kapsamaktadır. Bu sayede üretim öncesinde istenen şartların ispatlanması mümkün hale gelmektedir.
• Retrospektif-Validasyon: Geriye dönük validasyon çalışmalarıdır. Ancak günümüzde birçok sektördeki geçerliliğini kaybetmiştir. Bu çalışmaların yürütülebilmesi için 20 ila 30 seri kadar üretim yapılmış olmalıdır. Bu sayede geriye dönük değerlendirmeler yapabilmek için yeterli veri elde edilmiş olacaktır. Ardından süreçlerin tekrarlanabilirliği, limit dışı durumların analiz edilebilmesi ve yöntem sürekliliği gibi konularda raporların hazırlanması mümkün hale gelmektedir.
• Concurrent-Validasyon: Eş zamanlı validasyon çalışmaları olarak da adlandırılmaktadır. Bu çalışmalar dahilinde tekrar üretim kapsamında toplanan veriler mevcut değildir. Çünkü sınırlı seri üretimleri, düzensiz üretim süreçleri ya da üretim serilerinin değişim gösterdiği dönemlerde yapılan çalışmalardır. Yani üretim sırasında gerçekleştirilen uygulamalardır.
• Revalidasyon: Tekrar validasyon çalışmaları anlamına gelmektedir. Validasyon işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan tüm değişim işlemlerini kapsamaktadır. Bu sayede süreçlerin validasyon hatası sonucu ile karşılaşmadan tamamlanması mümkün hale gelmektedir.

Validasyon yöntemleri, hizmet sektörüne ve sistematik kapsamlara bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle uygun yöntemlerin alanında uzman kişiler tarafından planlanması, en etkili sonuçların alınabilmesi açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Validasyon ve Kalifikasyon

Validasyon işlemleri, sistemlerin belirlenen amaçlara ve gerekliliklere uygun şekilde işleyip işlemediklerini tespit etmek amacıyla uygulanan ölçüm çalışmalarıdır. Kalifikasyon işlemleri ise validasyon süreçleri dahilinde uygulanan tek bir basamaktır. Ancak bu basamak; belgelenmiş test planlarının hayata geçirilmesi, ekipmanların yazılımları, montajları, tasarımları, performansları ve operasyonları gibi çok sayıda sürecin yerine getirildiği konusunda güvence sunmaktan sorumludur.

Endüstriyel sistemler dahilinde validasyon ve kalifikasyon işlemleri, ayrılmaz iki farklı süreç olarak ele alınabilmektedir. İki kavram arasında kurulan bu ilişki sayesinde sistemlerin hatasız ve eksik şekilde fonksiyonlarını sürdürdükleri konusunda garanti sunulmuş olmaktadır. Aynı zamanda hedeflenen kalite standartlarına uygun bir işleyişin sağlandığı da ortaya konmaktadır. Bu sayede sistemler ve hizmetler dahilinde uygun güvencenin sağlanması mümkün hale gelmektedir.

Kalibrasyon ve Validasyon Arasındaki Fark Nedir?

Sistemlerin Ar-Ge aşamasından uygulama sonuçlarına kadar olan tüm süreç, kalite yönetim sistemleri dahilinde ölçülmektedir. Bu sayede sistemlerin belirlenmiş gereklilikler ve amaçlara uygun şekilde işleyip işlemediklerini ölçmek mümkün olmaktadır. Bu durum ise birbirleri ile sıkı ilişkiler içerisinde olan kalifikasyon, validasyon ve kalibrasyon kavramlarının hayata geçirilmesi ile birlikte gerçekleşmektedir.

Validasyon çalışmaları, gerekliliklerin karşılanıp karşılanmadığını ölçerken kalifikasyon çalışmaları, gerekliliklerin karşılandığı konusunda güvence sunmaktadır. Kalibrasyon çalışmaları ise sistemlerin belirlenmiş aralıklar dahilinde çalışması ve hatasız sonuçların elde edilmesi aşamalarından sorumludur. Bu nedenle birbirleri ile ilintili kavramlar olsalar da amaçları tamamen farklıdır.

validasyon nasıl yapılır

İşyerinde Validasyon Nasıl Yapılır?

Validasyon işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için izlenmesi gereken bazı temel adımlar bulunmaktadır. Bu adımların ise kısaca şu şekilde sıralanması gerekmektedir:

• Yönetim kalibrasyonunun sağlanması,
• Validasyon parametrelerinin belirlenmesi,
• Doğru analiz sonuçlarına ulaşabilmek için özgünlüğün sağlanması,
• Karşılaştırma ve analiz etme gibi doğruluk kriterlerinin sağlanması,
• Ölçüm sonuçlarında kesinliğin elde edilmesi,
• Gözlemlenebilme ve tayin sınırlarının belirlenmesi,
• Doğrusallık parametrelerinin analiz edilmesi,
• Çalışma aralıklarının tespit edilmesi,
• Kararlılık ve sağlamlık ölçümlerinin yapılması,
• Tutarlılığın saptanması,
• Stabilitenin takip edilmesidir.

Validasyon uygulama adımlarının uygun şekilde takip edilmesi ile birlikte en doğru sonuçlara ulaşmak mümkün olacaktır. Bu sayede doğru tespitlerin ve iyileştirmelerin yapılması gibi amaçlara ulaşılabilmektedir.

validation report

Validasyon Raporu Nasıl Hazırlanır?

Önemli! Validasyon raporu hazırlama aşamaları, amaçlara ve hizmet sektörlerine göre değişebilmektedir. Ancak rapor hazırlama sırasında şu detaylara yer verilmesi gerekmektedir:

• Elde edilen tüm veri değerlendirmelerinin uygun bir formatta raporlanması,
• Çalışan ekipmanlar, metotlar, operatörler, validasyon tarihleri ve analiz sonuçlarının belirtilmesi,
• Hazırlanan raporların istatistik hesaplamaları, ham veriler ve yorumlara dair ek dosyalarıyla desteklenmesidir.

Hazırlanan raporlarının süreçte yer alan tüm personeller tarafından değerlendirilmesi oldukça önem taşımaktadır. Aynı zamanda görev ataması yeni yapılmış olan personellerin de sürece dahil olmadan öncesinde bu raporları incelemeleri tavsiye edilmektedir.

Validasyon Testi Nedir?

Validasyon testi, çok sayıda aşamadan oluşan ve objektif verilerin elde edilmesini sağlayan ölçümleri kapsamaktadır. Her ölçüm için kullanılan farklı formülasyonlar bulunmaktadır. Bu sayede minimum tayin limiti, işlemlerin tekrarlanabilirliği, doğruluğu ve ürünlerin tekrar üretilebilirlik seviyeleri gibi kritik konularda en etkili yanıtların alınması mümkün hale gelmektedir.

Validasyon sonuçları öğrenildikten sonrasında doğrulama işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Böylece veri sonuçlarının teyit edilmesi mümkün olmaktadır. Ardından tüm sonuçların istatistik değerler dahilinde analiz edilmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu sayede standart sapma payı, ortalama değer hesaplaması, ortalamaların kontrol edilmesi ve tekrarlanabilirlik gibi konularda gerekli iyileştirmelerin yapılması mümkün hale gelmektedir.

Proses Validasyonu Nedir?

Proses validasyonu kavramı, sistemlerin önceden belirlenmiş olan kalite standartlarını karşılayacağına dair yüksek derecede garanti sunan kanıtların belgelenmesi çalışmalarını kapsamaktadır. Bu bağlamda tasarım süreçlerinden üretim süreçlerine kadar uzanan tüm aşamalarda kaliteli üretim yapabilme kapasitesinin gerçekçi verilerle kanıtlanması olarak da tanımlanması mümkündür.

Proses-validasyon işlemlerinin yapılabilmesi için kanıt niteliği taşıyan tüm verilerin toplanması gerekmektedir. Ardından gerekli analizleri yürüterek uygunluk kriterlerinin karşılandığı kanıtlanmalıdır. Yapılan tüm çalışmalar, istatistiksel ve bilimsel kuramlar dahilinde kanıt niteliği taşımalıdır. Aksi halde geçerliliği kabul edilmemektedir.

Analitik Yöntem Validasyonu

Analitik metot validasyonu olarak da adlandırılan analitik yöntem validasyonu, yöntemlerin performansları ve sonuçlarını değişkenlere bağlı olarak ölçme ve test etme çalışmalarını kapsayan bir tabirdir. Bu sayede süreçlerde alınan kararlar, farklı şartlar dahilinde elde edilen ölçüm sonuçlarına uygun şekilde belirlenebilmektedir. Bu durum ise akılcı ve doğru kararların alınabilmesi açısından oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Dikkat edilmesi gereken nokta ise kararların tekrarlanabilir olmasıdır.

Validasyon Kodu Nedir?

Validasyon işlemleri sonucunda sistemlerin belirlenen gereklilikleri karşılayamadığının tespit edilmesi, validation error alınmasına neden olmaktadır. Ancak bu hatanın hangi nedenden dolayı oluştuğunu belirlemek ciddi bir zaman kaybına neden olabilmektedir. Bu nedenle dijital sistemler, belirli hataları tanımlamak amacıyla kullanılan evrensel kodlardan yararlanmaktadır. Bu validasyon kodları sayesinde hatanın tanımlanması ve giderilmesi mümkün hale gelmektedir.

Validasyon Prosedürü

Validasyon prosedürü, yapılan tüm çalışmaların belirli şartlar dahilinde gerekli yeterliliğe sahip olmasını zorunlu kılmaktadır. Aynı zamanda bu şartlar, validasyon prosedürü dahilinde belirlenmektedir. Bu sayede yapılması gereken işlemler, ölçümler ve raporlama süreçleri gibi kriterlerin netlik kazanması mümkün olmaktadır.

Hazırlanan raporların bilimsel kanıt niteliği taşıması, tüm aşamaların belgelenmesi, kayıtların güvenli şekilde muhafaza edilmesi ve değerlendirmelerin birden fazla göz tarafından yapılması gibi zorunluluklar; validasyon prosedürü dahilinde koşulan şartlara örnek olarak gösterilebilmektedir. Prosedüre uygun olmayan çalışmaların ise geçerlilik ve kalite standartlarını sağladığı iddiası kabul görmemektedir.

Endüstri 4.0’da Yatay Dikey Entegrasyon

by AlperSarbak | Mar 14, 2023 | Blog

Endüstri 4.0’da Yatay Dikey Entegrasyon; Geriye doğru ve ileriye doğru, yatay ve dikey bütünleşme gerçekleşerek firmanın büyümesi sağlanmaktadır. Firmanın izlediği büyüme stratejisinin önemli bir adımı da farklı firmalar ile birleşmeye gidilmesidir. Bu birleşme esnasında endüstri 4.0 yenilikleri muhakkak kullanılmalı ve sorunsuz bir entegrasyon sağlanmalıdır.

Endüstri 4.0’da yatay dikey entegrasyonun en iyi bir şekilde çalışması adına “bilgi ve veri” büyük bir önem taşımaktadır. Veri depolama işleminin düzgün bir biçimde devam edilmesi adına bulut sistemi devreye girmelidir. Ayrıca verilerin işlenmesi daha anlamlı bir hale gelebilmesi için veri madenciliği önemli kıstaslar arasındadır. Doğru verilerle doğru bir bir büyüme gerçekleştirmek elzemdir. Bu doğru veriler ile büyümek için en önemli etken ise bütünleşmektedir. Bütünleşmek iki şekilde olmaktadır. Biri yatay bütünleşme diğeri ise dikey bütünleşmedir.

Endüstri 40 Yatay Entegrasyon

Yatay Entegrasyon (yatay bütünleşme)

Bu çalışma kapsamında endüstri 4.0 için herhangi bir sektördeki firma adına boyutu yükseltmek, büyümek, rekabeti minimum seviye çekmek ile birlikte ürün ve hizmet zenginliğini daha yukarılara çekmek adına ya da müşteriler ile piyasaya en iyi erişimi sağlamak için yatay entegrasyon büyük bir önem arz etmektedir. Burada aslına bakılırsa temel amaç aynı sektördeki farklı şirketleri baz alarak onları incelemek ve buna göre artı eksileri ortaya çıkarmak sureti ile kısa ya da uzun vadeli tehditleri görmektir. Büyüme potansiyeli incelemek ve buna göre tüm riskleri analiz ederek en doğru stratejik planlamayı oluşturmak gereklidir.

Kısacası buradaki amaç, şirketin kendi değerlerini incelemek kapsamı içerisinde yorumlanır. Burada herhangi bir firma aynı sektördeki farklı bir firmayı bünyesine genel olarak satın alma yolu ile katar. Tüm riskleri en az seviyeye indirmek sureti ile şirketin büyümesine büyük bir katkı yakalar. Bu konuda birçok değişik sektör kapsamında dünyada örnekler bulunmaktadır. Aynı alandaki bir şirketi satın almakla birlikte farklı firmalarla büyüme hacmini genişletmek; bütün olumsuz durumları şirket adına ortadan kaldırır.

Endüstri 40 Dikey entegrasyon

Dikey Entegrasyon (dikey bütünleşme)

Dikey entegrasyon sisteminde ise; aynı sektöre hizmet veren tedarikçi veya müşteri kanalını kullanmak suretiyle farklı bir şirketi bünyesine katarak büyümeyi ve genişlemeyi daha güçlü bir hale getirir. Bu durum birleşme ya da satın alma olarak iki farklı şekilde gerçekleştirilebilmektedir.

Üretim maliyetlerini azaltmak, tedarik zincirini güçlendirmek, kârı dengelemek ve dağıtımı en iyi hale getirebilmek adına endüstri 4.0 işlemi kapsamında dikey entegrasyon büyük bir önem arz etmektedir. Burada ileri yönlü dikey entegrasyon ile birlikte müşteri satın alma yoluna gidilir. Geri yönlü dikey entegrasyon kapsamında ise tedarikçi ile birleşme durumu ön plana çıkarılarak sağlanır. Ancak bu iki sistem (Endüstri 4.0’da Yatay Dikey Entegrasyon) gerçekleştirirken mutlaka rakipleri en iyi şekilde analiz etmeli ve buna göre işlemler sağlanmalıdır.

Veri Analizi Nedir?

by AlperSarbak | Feb 25, 2023 | Blog

Yararlı bilgiler bulma, sonuçlara varma ve karar alma sürecini destekleme amacıyla verileri inceleme, temizleme, dönüştürme ve modelleme sürecine Veri Analizi adı verilir.

Veri analizi için çeşitli teknikler ve yaklaşımlar vardır.

İstatistiklerdeki veri analizi genellikle tanımlayıcı istatistiklere, açıklayıcı veri analizine (EDA) ve doğrulayıcı veri analizine (CDA) ayrılmıştır. Veri temizleme, aykırı değerleri ve diğer yanlış ve istenmeyen bilgileri düzeltme işlemidir.

Temizlenecek veri türüne bağlı olarak kullanılacak çeşitli veri temizleme işlemleri vardır. Kantitatif veri yöntemleri için, verilerdeki anormallikten kurtulmak için aykırı değer tespiti kullanılabilir.

Veri analizi, veri madenciliği ve Business Intelligence (BI) ‘in temel bir bileşenidir ve işletme kararlarını yönlendiren iç görü kazanmada anahtar rol oynar. Kuruluşlar, büyük veri yönetimi çözümlerini ve verileri işlemeye uygun iç görülere dönüştürmek için veri analizini kullanan müşteri deneyimi yönetimi çözümlerini kullanarak çok sayıda kaynaktan gelen verileri analiz eder.

Veri Analizi Modeli

Her şirket kendi veri gereksinimlerine ve hedeflerine sahip olmasına rağmen, kuruluşlar ve veri analiz süreçlerinde tutarlı kalan yedi adım bulunmaktadır:

Amaçlara karar vermek: İşletmenin amaçlarına doğru ilerlemekte olup olmadığını belirlemek için ölçülebilir bir yol geliştirmek için veri bilim ekiplerinin hedefleri belirlenmeli, ölçümleri veya performans göstergeleri erken tanımlanmalıdır.

Veri toplama: Daha iyi modeller oluşturmak ve daha fazla harekete geçirilebilir bilgiler edinmek için çeşitli kaynaklardan mümkün olduğunca çok veri toplanmalıdır.

Veri temizleme: Doğru sonuçları üretmek ve yanlış sonuçlar çıkarmamak için veri kalitesi iyileştirilmeli ve süreç otomatikleştirilmelidir ancak çalışanların veri temizliğini denetlemesi ve doğruluğunu sağlaması gerekmektedir.

Veri bilim ekibi yetiştirme: Bilim ekibi kurulurken, veri modelleme ve tahminler konusunda uzman altyapı mühendisleri, yazılım geliştiriciler, ETL uzmanları ve ileri düzeyde istatistik bilgi kavramına sahip uzmanlar dahil edilmelidir. Sonrasında kurulan ekibe veri toplama ve analizini otomatikleştirmek için ihtiyaç duyulan büyük ölçekli veri analiz platformları verilmelidir.

Optimizasyon ve Tekrarlama: Doğru tahminler oluşturmak, hedeflere ulaşmak ve tutarlı bir şekilde izlemek ve raporlamak için işlemler tekrarlanarak mükemmelliğe ulaşılabilir.

veri analizi

Veri Analizinin Yararları ve Zorlukları

Kurumların ve işletmelerin daha iyi kararlar almak, müşterilerine hizmet etmek ve üretkenliği ve geliri artırmak için ihtiyaç duydukları bilgileri edinmeleri için kanıtlanmış bir yol olan veri analizi, üretici firmalar için de çok önemlidir. Üretici firmalar için veri analizinin en önemli noktası ise üretim maliyetinde düşüş sağlanmasıdır.

Ancak, günümüzde veri sayısı oldukça fazla ve bundan dolayı veri analizi her zaman kolaylık anlamına gelmemektedir. Yani, tüm verilerin ele alınması ve sunulması, veri analizinin en zorlu yönlerinden ikisidir. Geleneksel mimariler ve altyapılar, günümüzde üretilmekte olan büyük miktarda veriyi idare edememektedir ve karar vericiler verilerden eyleme geçirilebilir bir bakış açısı elde etmenin beklenenden daha uzun sürdüğünü görebilmektedir.

Neyse ki, veri yönetimi ve müşteri yönetimi çözümleri, firmalara müşteri etkileşimlerini dinleme, davranışlardan ve bağlamsal bilgilerden öğrenme, daha etkili işlem yapılabilir bilgiler oluşturma ve hedefleri optimize etmek ve iş uygulamalarını iyileştirmek için iç görüler hakkında daha akıllıca uygulama yapma yeteneği verir.

Veri Analizini Anlamak

Verianalizi, birbirinden bağımsız ve çeşitli veri analizi çeşitlerini çerçeveleyen geniş bir terimdir. Her çeşit veri, analize tabi durumları düzeltmek ve daha sağlıklı hale getirmek için kullanılabilecek verileri sağlamak için veri analitiği yöntemleri ile düzenlenebilir.

Örneğin; üretim firmaları genellikle farklı makine türleri için iş gerçekleşme sürecini, duruş zamanını ve işleme kuyruğunu kaydeder ve sonrasında iş sürecini daha iyi koordine etmek için gelen bilgileri analize tabi tutar. Bu şekilde işlenecek süreç sonunda makinalar en yüksek verimde çalışacaklardır. Veri analizlerini anlamak, verimlilik analizi sonuçlarına pozitif olarak yansımaktadır.

Veri analizi, üretimdeki darboğazları işaret etmekten çok daha fazlasını yapabilmektedir. Oyun firmaları, oyun sistemlerinde aktif olan kullanıcıların genelini oyun içerisinde online tutmaya yarayan, oyuncular için aktiflik ödülü olan oyun içi etkinlikleri düzenlemek için veri analitiğini kullanmaktadır.

Başlanan veri analizi süreci birkaç farklı adımı içerir:

• İlk adım, veri gereksinimlerini veya verilerin nasıl gruplandırıldığını belirlemektir. Veriler yaş, demografik, gelir veya cinsiyete göre ayrılabilir. Veri değerleri sayısal olabilir veya kategorilere ayrılabilir.

• Veri analitiklerinde ikinci adım, onu toplama sürecidir. Bu, bilgisayarlar, çevrimiçi kaynaklar, kameralar, çevre kaynakları veya personel gibi çeşitli kaynaklar aracılığıyla yapılabilir.

• Veriler toplandıktan sonra, analiz edilebilmesi için düzenlenmesi gerekmektedir. Organizasyon, elektronik veri tabanında veya istatistiksel veri alabilen başka bir yazılım şeklinde gerçekleştirilebilir.

• Veriler sonraki analizden önce temizlenir. Bu temizleme işlemi, hata ve eksik veri olmadığından emin olmak için yapılmaktadır. Bu adım, analiz edilecek bir verinin, veri analistine gitmeden önce tüm hataları ortadan kaldırması anlamına gelmektedir.
  Önemli: Veri analizi, analistin zaten bildiği şeylere dayanarak sonuca varmaya odaklanır.

• Veri analitiği, bu bilgiler hakkında sonuçlar çıkarmak için ham verileri analiz etme bilimidir.

• Veri analitiği yöntem ve prosedürleri, insan tüketiminde kullanılacak olan ham bilgiler üzerinde işleyen mekanik prosedür ve algoritmalarla otomatik hale getirilmiştir.

• Veri analizi, bir işletmenin performansını iyileştirmesinde destek olmaktadır.

veri analizi önemi

Veri Analizleri Neden Önemli?

İşletmelerin performanslarını optimize etmek için veri analizi sistemi kullanlır. Bunu iş modeline uygulamak, şirketlerin iş yapabilmesinin daha etkili yollarını belirleyerek ve büyük miktarda veri depolayarak maliyetlerini azaltmasına yardımcı olmaktadır.

Bir şirket ayrıca daha iyi iş kararları almak, yeni ve daha iyi ürün ya da hizmetlere yol açabilecek müşteri eğilimlerini ve memnuniyetini analiz etmek için veri analitiklerini kullanabilmektedir.

Veri Analizi Türleri

Veri analizleri temel olarak dört ana tür içerisinde incelenmektedir.

Tanımlayıcı analiz: Zamanı belirli bir sürecin bu zaman içerisinde ne şekilde işlediği ile ilgilenmektedir.

Tanısal analitik: bir durumun nedeni üzerinde daha fazla durmaktadır. Bu, daha çeşitli veri girişleri ve biraz varsayımlar içerecektir.

Tahmine dayalı analitik: Yakın vadede gerçekleşebilecek olan olaya doğru hareket etmektedir.

Reçeteli analitik: Bir hareket rotası önermektedir.