MTBF Nedir?

MTBF kavramı, mean time between failure sözcüklerinin kısaltması olarak ortaya çıkmış bir tabirdir. Anlamı ise varlıklarda görülen iki arıza arasındaki ortalama süreye karşılık gelmektedir. MTBF ölçümleri, plansız olarak gerçekleştirilmesi gereken incelemeler ve bakımları kapsamaktadır.

Planlı bakım işlemleri ise MTBF ölçümlerine dahil edilmemektedir.

MTBF ölçümleri, arıza yapması mümkün olan ekipmanlarla çalışan tüm sektörler için önem taşımaktadır. Özellikle bankalar, fabrikalar, teknoloji firmaları ve benzeri işletmelerde arızaların ön görülebilmesi oldukça büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bu nedenle alanında uzman personellerin mean time betwee failures ölçümlerini yapmaları, doğrudan iş planlaması ve üretim verimliliği gibi alanlara katkı sağlamaktadır.

MTBF Formülü

M.T.B.F. hesaplaması yapmak için kullanılan evrensel formüle, MTBF formülü adı verilmektedir. İki arıza arasındaki ortalama süre değerini analiz etmek ve sonuca ulaşmak için, belirlenen varlığın toplamda kaç kez arızalandığı ve kaç saat süre ile çalıştığı tespit edilmelidir. Ardından arıza sayısı, çalışma saatine bölünmektedir. Ortaya çıkan değer ise MTBF ölçüm sonucunu gösterecektir.

MTBF Nasıl Hesaplanır?

M.T.B.F. hesaplaması yaparken en doğru sonuçlara ulaşmak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bu noktalar kısaca şu şekilde sıralanabilmektedir:

● Veri Kaydı İçin Parametre Belirlemek: Arızalar arasında geçen süreyi hesaplaması yapabilmek için, kaydedilecek olan verilere ait parametrelerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu sayede çalışma saati ve arıza sayısı gibi net sonuçlara ulaşmak mümkün olacaktır.

● Veri Kaydı Yapmak: Varlık kılavuzları aracılığı ile MTBF hesaplaması yapmak çoğu zaman yanıltıcı sonuçlar doğurmaktadır. Çünkü bu kılavuzlar, insani faktörleri ve işletmeye özel koşulları hesaplamaya dahil etmemektedir. Bu nedenle en doğru sonuçlara ulaşmak için işletmelerin kendi verilerini toplamaları ve kayıt altında tutmaları gerekmektedir.

● Çalışma Süresini Hesaplamak: M.T.B.F. hesaplaması yapabilmek için varlığın toplam çalışma saati bilgisine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle ekipmanların kaç saat süre ile çalıştığı kayıtlardan kontrol edilmeli ve doğru bir şekilde formüle aktarılmalıdır.

● Arıza Sayısını Tespit Etmek: MTBF hesaplaması yapmak için en önemli veri bilgilerinden biri de arıza sayısıdır. Hesaplama sırasında belirlenen zaman süresi içerisinde varlıkların toplamda kaç kez arıza yaptığı net bir şekilde aktarılmalıdır.

● Formülü Uygulamak: Tüm veriler tespit edildikten sonra MTBF formülünün uygun şekilde doldurulması gerekmektedir. Formülde belirtilen parametrelere karşılık gelen değerleri girdikten sonrasında arızalar arasında geçen ortalama süre değerine ulaşmak mümkün olacaktır.

MTBF hesaplaması ile varlıkların ne kadar sürede bir arıza yaptıklarını tespit etmek mümkün hale gelmektedir. Bu sayede gerekli çözüm önerilerini uygulamak ve verimliliği artırmak gibi avantajlar sağlanabilmektedir.

M.T.B.F. Geliştirme Aşamaları

MTBF geliştirme aşamaları için izlenmesi gereken 3 temel adım bulunmaktadır. Bu adımlar kısaca şu şekilde sıralanabilmektedir:

● Bakım ve Onarım Süreçlerini Düzenlemek: Varlıkların ne kadar sürede bir arızalandığını tespit etmek, arıza zamanı yaklaştığında önleyici bakımların yapılmasına olanak tanımaktadır. Süreç optimizasyonu sayesinde arıza yaşanmadan önlem almak ve iş planını aksatmamak mümkün hale gelmektedir. Böylece işletmeler, kaynakları en verimli şekilde kullanmak ve fire maliyetlerini azaltmak gibi avantajlara sahip olmaktadır.

● Arıza Analizi Yapmak: Arıza yapan varlıkların verilerini incelemek ve hakkında analiz yapmak, çözüme giden yolda önemli bir mesafe gidilmesine katkı sağlayacaktır. Bu nedenle işletmeler, arıza sıklığı ve sebebini belirleyerek gerekli analizleri yapmalıdır. Bu sayede ihtiyaç duyulan önlemleri almak ve arızaları engellemek mümkün olacaktır.

● Erken Uyarı Sistemi Kurmak: Arızalanan varlıkların verilerini duruma dayalı şekilde analiz etmek, işletmelerin erken uyarı sistemi kurabilmeleri adına önemli bir uygulamadır. Bu sayede arıza gösteren varlıklar, diğer varlıklardan farklı ve özel olarak bakıma alınabilmektedir. Böylece iş planlamasında aksaklıklar ya da gecikmeler yaşanmayacaktır.

İki varlık arasında geçen ortalama tamir süresini geliştirme aşamalarını izlemek, arızaların daha seyrek yaşanması açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle işletmeler, iki arıza arasında geçen ortalama süreyi hesaplaması yapmak için gereken tüm verileri kayıt altına almalı ve gerekli uygulamaları hayata geçirmelidir.

MTBF ve MTTR Arasındaki Fark Nedir?

MTBF kavramı, iş planlamasının 2 kez plansız şekilde durması durumunda kullanılan bir metrik ölçüyü temsil etmektedir. Her iki duruş arasında geçen süre, MTBF değerini göstermektedir. MTTR kavramı ise iş planlamasının beklenmeyen bir şekilde durması ve yeniden faal hale gelmesi için gereken süreyi hesaplayan metrik ölçü birimidir. Yani her iki kavramın temsil ettiği ölçütler, birbirlerinden tamamen farklıdır.