Kaizen

Kaizen, günümüzde birçok işletme tarafından başarının anahtarı olarak değerlendirilen bir felsefedir. Bu felsefeyi benimseyen işletmeler, kısa süre içerisinde pazardaki güçlerini ve kazançlarını artırmayı başarmaktadır. Aynı zamanda maliyetlerin ve üretimden teslimata kadar olan süreçlerde karşılaşılan aksiliklerin görülme oranı da ciddi bir düşüş göstermektedir. Bir Japon çalışma felsefesi olan Kaizen, ülkemizde de kısa sürede benimsenen bir iş modeli olarak kendini göstermektedir.

Kaizen Nedir?

Kai-zen sözcüğü, Japonca kökenli olan ve kısa süre içerisinde tüm dünyaya yayılan bir felsefeyi tanımlamaktadır. Kai kelimesinin dilimizdeki karşılığı değişim anlamına gelmektedir. Zen sözcüğü ise iyi, daha iyi anlamlarını taşımaktadır. Bu bağlamda felsefe, sürekli iyileştirme anlamı taşıyan bir iş felsefesi olarak tanımlanabilmektedir.

Kaizen felsefesi, işletmelerin zayıf oldukları alanları güçlendirmeleri ve güçlü olan yönlerini ise daha iyi bir hale getirmeleri görüşünü temsil etmektedir. Bu sayede işletme hedeflerine daha kısa sürede erişilmesi ve ulaşılmak istenen konuma daha kısa sürede varılması mümkün hale gelmektedir. Tüm bu süreç içerisinde ise en yüksek kar oranın sağlanması hedeflenmektedir.

Kaizen Felsefesi

Kaizen felsefesi, her insanın her durumu daha iyi bir hale getirebileceğini savunan felsefedir. Aynı zamanda her zaman için her durumu bir üst seviyeye çıkarma ilkelerini benimsemektedir. Mükemmelliği kabul etmeyen kaizen felsefesi, her zaman için daha iyisinin olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle disiplinli bir şekilde çalışmayı desteklemektedir. Kaizen felsefesinin uygulanması ile işletmelerin kısa sürede daha iyi bir hale gelmesi ve uzun vadede kalıcı bir gelişim sağlamaları hedeflenmektedir. Bu sayede fabrika süreç optimizasyonu maksimum performansa ulaşmaktadır.

Kaizen felsefesi, bireysel eylemler yerine tüm personellerin katılım gösterdiği takım çalışmalarını savunmaktadır. Tüm personellerin fikirlerinin sorulması, kişilerin kendi değerlerinin bilincinde olmaları ve işlerine daha yapıcı şekilde yaklaşmalarını sağlamaktadır. Bu sayede israf ve maliyetler azaltılırken performans ile verimliliğin artış göstermesi mümkün olmaktadır.

Kai-zen Tekniği

Kai-zen tekniği, işletmelerin kalıcı bir şekilde daha iyiye ulaşmaları için uygulanan bir çalışma modelidir. Kalitenin iyileştirilmesi ve verimliliğin artırılması sonucunda ürünlerin de geliştirilmesini mümkün hale gelmektedir. Aynı zamanda bu teknik; toplam kalite yönetimi, otomasyon çalışmaları, grup faaliyetlerin sağlanması ve kalite çemberlerinin korunması gibi amaçları da kapsamaktadır.

Tekniğin doğru şekilde uygulanması ile kişilerin en kısa sürede, en yüksek ve kalıcı etkileri almalarını sağlamaktadır. Bu nedenle dünya çapında farklı sektörlerde hizmet veren birçok işletme, Kaizen tekniklerini uygulayarak başarı oranlarını yükseltmeyi ilke edinmektedir.

5S ve Kaizen

5S kuralı, Kaizen felsefesinin önemli bir uygulama modelidir. Temiz ve düzenli bir çalışma alanının oluşturulmasını hedefleyen bu model, aynı zamanda hedeflere ulaştıktan sonrasında sürekliliğin sağlanmasını da amaçlamaktadır. Bu sayede temizliğin aksatılması, izlenen bir standardın olmaması ya da düzensizlik nedeniyle yaşanan kayıpların engellenmesi mümkün olmaktadır.

5S kuralı, Japonca sözcüklerin baş harflerinden meydana gelen bir kısaltma olduğu için bu adı almıştır. Bu sözcükler ve ilkeler ise sırası ile;

• Ayıklama anlamına gelen Seiri,
• Düzen anlamına gelen Seiton,
• Temizlik anlamına gelen Seiso,
• Standartlaştırma anlamına gelen Seiketsu,
• Disiplin anlamına gelen Shitsuke olarak açıklanabilmektedir.

5S kurallarının uygulanması ile hizmet ve ürün kalitesinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda israfın engellenmesi de bu kurallar dahilinde önemli bir yer taşımaktadır.

Kaizen Özellikleri

Kaizen özellikleri, temel olarak 13 madde ile sıralanabilmektedir. Bu temel prensiplerin ise kısaca şu şekilde sıralanabilmesi mümkündür:

1. Yönetim işlemlerinin değere göre yapılması,
2. Süreç boyunca tüm personellerin aktif katılım göstermeleri,
3. İşlevsel takımların beceri ve yeteneklerinin gelişmesi,
4. İş süreci boyunca tamamen odaklanmanın sağlanması,
5. Süreçlerin mümkün olan en kısa sürede tamamlanması,
6. Hedef koyarken atılgan bir görüşün benimsenmesi,
7. Üretkenlik ilkelerinin prensip edinilmesi,
8. İsraf unsurlarının tamamen engellenmesi,
9. Karar verirken hızlı davranılabilmesi,
10. Tüm uygulamalarda tam ölçekli planların yapılması,
11. Tüm yeni süreçler için eğitim programlarının hazırlanması,
12. Sürdürülebilirlik ilkesi dahilinde üretim planlama ve kontrol işlemlerinin yapılması,
13. İşgücünün artırılması ve geliştirilmesidir.

Kaizen özellikleri, tüm sektörler ve firmalar için aynıdır. Başarılı sonuçların alınabilmesi için çalışma prensibinde mutlaka bu özelliklerin göz önüne alınması gerekmektedir.

Kaızen Döngüsü

Kaizen döngüsü, temelde 4 farklı adımda uygulanmaktadır. Kısaca PUKÖ adı verilen bu döngünün adımlarını ise şu şekilde açıklanması mümkündür:

• Planla: Hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan verilerin toplanması süreçleridir.
• Uygula: Planlar kesinleştirildikten sonrasında uygulanması anlamına gelmektedir.
• Kontrol Et: Uygulama sonucunda hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı ve bu süreç içerisinde yaşanan aksaklıkların analiz edilmesi aşamalarıdır.
• Önlem Al: Kontrol sonuçlarına bağlı olarak gereken önlemlerin alınması ve sürekli iyileşmenin sürdürülebilmesi aşamalarıdır.

Kaizen döngüsü, tüm süreçlerde ve aşamalarda tekrarlanmaktadır. Bu nedenle işletme süreci içerisinde bir döngü olarak kabul edilmektedir.

Fabrikada Kaizen Örnekleri

Fabrikalarda Kaizen felsefesinin uygulanması, hem işletmelerin hem de personellerin çok sayıda avantaj elde etmesini sağlamaktadır. Üretim süreçlerinin tümünde personellerin aktif rol alması, rekabet pazarındaki gücün doğrudan artmasını sağlamaktadır.

Kaizen felsefesinin fabrikalardaki en yaygın örneği, özendirilmedir. Bireysel görevler yerine takım çalışmalarının planlanması ve teşvik olarak performans sonuçlarının paylaşılması bu duruma örnek olarak gösterilebilmektedir. Performans sonuçları arasında takımın iş gücünün azalması, işlerin daha verimli sonuçlar doğurması, zaman tasarrufunun sağlanması ve takım çalışanlarının daha az efor ile daha kaliteli bir iş günü geçirmeleri gibi detaylara mutlaka yer verilmelidir. Takım olarak yapılan iyileştirme uygulamalarına ise Kobetsu Kaizen adı verilmektedir.

10 Adım Kaizen Nedir?

Kaizen 10 adım, bu felsefenin uygulanması için gereken adımları tanımlayan bir ifadedir. 10 adımlık Kaizen aşamaları ise şu şekilde sıralanabilmektedir:

1. Çalışma konusunun seçilmesi,
2. Çalışma sonucunda amaçlanan hedeflerin belirlenmesi,
3. Hedeflere erişmek için uygun olan ekibin belirlenmesi,
4. Başlangıç noktasının belirlenebilmesi için mevcut konumun değerlendirilmesi,
5. Projenin tüm detayları ile planlanması,
6. Kök neden analizinin yapılması,
7. Gerekli çözüm adımlarının uygulanması,
8. Hedef ve sonuç uyumunun kontrol edilmesi,
9. Tüm çalışma sürecinin standartlaştırılması,
10. Yapılan çalışmaların yaygınlaştırılmasıdır.

Kaizen 10 adım uygulaması, kısa süre içerisinde performansın iyileştirilmesi için oldukça etkilidir. Bu nedenle Kaızen felsefesini uygulamaya başlamak için ideal bir plandır.

KAİZEN YÖNETİMİ

Kaizen tekniklerinin doğru şekilde uygulanabilmesi ve sürdürülebilirliğinin izlenmesi için yapılan uygulamaların tümüne, Kaizen yönetimi adı verilmektedir. Bu yönetim işlemleri; tüm personellerin Kaizen felsefesi hakkında bilgilendirilmesi, gerekli desteklerin sunulması, yaşanan sorunlar karşısında uygun çözümlerin bulunması ve tekniklerinin kalıcı bir iş prensibine dönüştürülmesi amaçlarını taşımaktadır. Özellikle bu felsefeyi yeni benimsemeye başlayan işletmeler için profesyonel yönetim desteğinin alınması oldukça avantajlıdır.

Kai-zen Bütçeleme

Kaizen bütçeleme, günümüzde tüm dünya çapındaki işletmelerin tercih ettiği bir bütçe planlamasıdır. Bu planlama dahilinde harcamalar ve israfların minimum seviyeye düşürülmesi, kazancın yüksek seviyeye ulaştırılması sağlanmaktadır. Bu sayede kar marjını en iyi hale getirmek mümkün bir hal almaktadır. Kaizen bütçeleme işlemlerinin doğru şekilde uygulanması, işletmelerin en kısada en yüksek karı sağlamaları için oldukça etkili bir yöntemdir.

Kaizen Kalite Yönetimi

Kaizen’de kalite yönetimi, insanlar için hizmet etme prensibi ile uygulanan bir çalışma modelidir. Bu model dahilinde tüm personellerin katılım göstermeleri ve kalitenin istikrarlı bir şekilde artış göstermesi hedeflenmektedir. Temel olarak 3 adımla uygulanan bu tekniğin aşamaları ise uygulama, standartlaştırma ve geliştirmedir.

Kaızen Öneri Sistemi

Kaizen felsefesi, tüm personellerin katılımlarını önemsemektedir. Bu nedenle her aşamada personellerin görüşleri ve önerileri alınmaktadır. Bu durumun adil ve sürekli bir şekilde sürdürülebilmesi için, öneri sisteminin kurulması gerekmektedir. Aynı zamanda gelen önerilerin en doğru şekilde yürütülebilmesi için mutlaka bir yönetim sisteminin benimsenmesi gerekmektedir.

Kaizen Maliyetleme

Kai-zen, iş süreçlerinin tümünde ihtiyaç duyulan maliyetlerin en düşük seviyede olması gerektiğini savunmaktadır. Maliyetleme modelinde ise öncelikle bir maliyet hedefinin belirlenmesi gerekmektedir. Ardından bu tutarın daha altında maliyet çıkarmak için gereken adımlar belirlenmektedir. Kaizen maliyetleme uygulamaları ile her zaman maliyet seviyesinin daha aza indirgenmesi amaçlanmaktadır. (Ayrıca bakınız: Üretim Maliyetinde Düşüş Nasıl Sağlanır)

En İyi, İyinin Düşmanıdır

Kaizen felsefesi, hiçbir zaman en iyi olunamayacağını savunmaktadır. Bu nedenle Kaızen felsefesi dahilinde en iyi olduğunu düşünmek gelişme ve iyileşmenin engellenmesine yol açmaktadır. Bu durumda işletmelerin gerileme ve düşüş göstermeleri kaçınılmaz olacağı için, Kaizen felsefesini tanımlayan en etkili mottolardan biri de “En iyi, iyinin düşmanıdır!” cümlesidir.