Fabrikalar, tedarik zincirleri ve mağazalar gibi pek çok alanda Endüstri 4.0 teknolojilerinin kullanım oranı giderek artıyor. Endüstri 4.0’ın Etkileri ile kısa zaman içinde fabrika ve üretim ortamlarında insan sayısının azalacağı; robot, teknoloji, program ve vasıta sayısının ise artacağı tahmin ediliyor.
Endüstri 4.0’ın gündemden düşmesi, önemsiz olması, ortadan kalkmış olması ya da hatalı bir konsept bulunduğundan kaynaklanmıyor. Yeni yılda yeni bir teknoloji ya da konsept ön plana sürülecektir. Sektörü canlı tutmak için, yeni mesajlar vermek amacıyla veya ilaveten yeni icat edilmiş bir şey daha çok heyecan oluşturacağı için. Sanal gerçeklik bunlardan birisi olabilir, hologram olabilir ya da teknoloji de olabilir.
Bu arada Endüstri 4.0 olgunlaşmaya ve yaygınlaşmaya devam edecektir. Daha iyi anlaşılacaktır. Fabrikalar, tedarik zincirleri, mağazalar ve alakalı pek çok alanda kullanım oranları artacaktır. Elde edilen avantajlar da artacaktır. Endüstri 4.0 ile alakalı denenmiş uygulamalar, uzmanlıklar, hazır çözümler, konferanslar, enstitüler ve kaynaklar çoğalacaktır.
İlk aşamada ortamlar sensörler ile donatılacaktır ve onların bilgileri okunacak, toplanacak, kolay aksiyonlar alınacaktır. Sonraki aşamada biriken bilgiler ile engelleyici tedbirler belirlenecektir, süreçiler çok daha akışkan duruma gelecektir, yeni üretim metotları denenmeye başlanacaktır. Robotlar, dronlar, sürücüsüz / otonom vasıtalar (taşımak, kaldırmak ve indirmek amacıyla vb). Fabrika ve üretim ortamlarında insan sayısı giderek azalacak; robot, teknoloji, program ve vasıta sayısı giderek artacaktır.
2020’li senelerin sonunda robotlar ve endüstrinin giderek otonomlaşmasını göreceğiz. 2030’lu senelerde suni zekanın fabrikada pek çok süreci optimize edeceğini göreceğiz. 2040’lı senelerde ise fabrikalarla mağaza ve tedarik zincirlerin otonom vasıtalarla servis edileceğini görme ihtimalimiz son derece güçlüdür. 2050‘li yıllarda ise beta yapay zekaya sahip robotlar fabrikaların tüm üretim sürecine dahil olması beklenmektedir. Otonom bakım olanakları ile fabrikada insan gücünün minimalize edilmesi ön görülmektedir.
Endüstri 4.0’ın Olumsuz Yönleri
Endüstri 4.0’ın sahip olduğu güzel yanlarının dışında, hayatımızı zora sokacak olumsuz tarafları da mevcuttur. Robotların üretimi devralmasıyla insan gücüne duyulan gereksinim azalacak ve robotlar bir anlamda insanları işlerinden kovacaktır. Bu hal yalnızca fabrikalardaki mavi yakalılar için değil, beyaz yakalılar için de bir risktir. Zira yapay zeka ile robotları kodlayabilen robotlar ve dizayn yapabilen robotlar üretimi devralacaktır.
Endüstri 4.0 prensipleri ile insanlar için yeni meslekler meydana çıkacağı düşünülse bile çoğalan dünya nüfusu nedeniyle bu durum, yine de işsizliğe çare olamayacaktır.
Gelecek ne vaat etmekte?
Üç boyutlu yazıcıların ucuzlaması, olgunlaşması ve yaygınlaşması ile görülmemiş üretim yaklaşımları görülecektir. Nanoteknoloji ve grafen gibi özellikli yeni malzemelerin kullanıma girmesiyle, görülmemiş fabrika dizaynları, yeni mamüller ve yeni kullanım şekilleri hayatımıza girecektir.
Biyoteknoloji, dikey tarım, sentetik biyoloji benzeri hayat bilimleri ve programları hayatımızın yeni normalleri haline gelmiş olacaktır. 2050 ve sonrası için Endüstri 5.0 ile karşılaşmanın mümkün olduğunu söylenebilir. Dolayısıyla Endüstri 4.0 dalgası ve Endüstri 4.0’ın Etkileri 20 – 30 sene devam etmesi öngörülebilir. Ama bu vakit süresince belki bu isimle anılmaz.
Endüstri 4.0’ın Etkileri
İyi Durum: Büyük bir ekonomik kalkınma dalgası yaşanacaktır. Çin, Hindistan ve Afrika’da yeni orta gelir standardı yurttaşların sayısı artacaktır. Otomobil, beyaz eşya, elektronik mamullerin kullanımı kısa sürede artacaktır. Verimi, kaliteyi, elastik üretimi ve tedarik zincirini en iyi yönetenler avantajlı olacaktır.
Kötü Durum: Mavi yakalı ve düşük katma değer beyaz yakalı istihdam üzerinde olumsuz etkisi olacaktır. Robotlar ve algoritmalar pek çok işi otomatik halledebilir duruma gelecektir. Zaman içerisinde personelin yerine geçeceklerdir. Değişime uyum sağlayanlar, yeni yetkinlikler ve roller edinecektir. Bu değişimi fark edemeyen ya da ayak uyduramayanlar ise işsiz kalacaktır.
Endüstri 4.0’ın etkileri hakkında büyüklük ve zamanlama tahmini zor. Fakat seçenek senaryolar düşünmek, buna göre seçenek mümkün stratejiler ilerletmek ve hazırlıklar gerçekleştirme yararlı olacaktır. Genellikle istihdam hali üstünde akıl yormak gerek. Hem de Endüstri 4.0 amacıyla yetkinlikler ilerletmek gerek. Yaygınlaşması amacıyla politikalar ve teşvikler geliştirilebilir.
Sonuçlar
Endüstri 4.0 evrimi / devrimi kaçınılmazdır. İster istihdam yönünden problemler açsın, ister kalkınma bakımından büyüme getirsin, ne olursa olsun, bu yetkinlikler kazanılmak zorundadır. Üreten sektörlerde ve bu mamulleri taşıyan / dağıtan sektörlerde hat safhada otomasyon ve otonomlaşma görülecektir.
Üretim sektörleri bir yandan ürün üretirken, diğer yandan fabrikanın üstünde endüstriyel otomasyon, entegrasyon ve otonomlaşma katmanları oluşacaktır. Bu servisler ürünün kendisi kadar kıymetli duruma gelecektir. Ürün, ürünün bilgileri, üretim vakitcinin bilgileri ve diğer dijital katmanlar, kendi başlarına ticari değer haline gelecektir.
Endüstri 4.0 natural bir gelişim eğrisinin kaçınılmaz devamıdır. Bu bağlamda insansız fabrika otomasyonu çok yakın zamanda gerçekleşecektir. İnsanlarımızın ağır işlerde, tehlikeli işlerde, zehirli işlerde çalışmaması gerekir. İnsanlığın gelişimi bakımından doğru olan budur. Madenlerde, sıcak ve zehirli gazları olan fabrika ortamlarında, ağır yük taşınan depolarda, insan yerine robotların, makinelerin çalışması çok daha uygundur. Rutin işlerde her gün, emekli imkan kadar sık sık çalışmak insanca mı? Hayır, bunun yerine de algoritmalar geçmelidir. Bu insanların sosyal işlerde, uygarlığın geliştirilmesinde, kültür ve sanatta yer almaları çok daha kıymetli ve verimli olacaktır.
