Zaman, yaşamımızın en değerli kaynaklarından biridir. Efektif ve verimli bir şekilde kullanıldığında bireylerin ve kurumların başarılarına olumlu bir etki yapabilmektedir. Zaman yönetimi, bu değerli kaynağın etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiş stratejiler içermektedir. Bu stratejilerden biri de takt zamanı (takt time) olarak dikkat çekmektedir.
Takt Zamanı Nedir?
Takt time nedir? Sorusu, pek çok kişi tarafından merak edilen sorulardan biridir. Takt zamanı, bir üretim hattında bir ürünün ne sıklıkta üretilmesi gerektiğini ifade eden bir ölçüttür. Üretimde takt zamanı müşteri talebini karşılamak için gerekli olan üretim hızını belirlemek için kullanılmaktadır.
Aynı zamanda takt ne demek? Sorusuna yanıt arayanlar için Almanca “takt” kelimesinden türetilen takt zamanı, bir müzik parçasındaki ritim ve zaman çubuğunu ifade etmektedir. Üretim verimliliğini artırmak ve israfı azaltmak için önemli bir ölçüttür.
Takt zamanına göre üretim yapılırsa, üretim hattı müşteri talebini karşılamak için gereken hızda çalışmaktadır. Stokların azalmasına, teslimat sürelerinin kısalmasına ve müşteri memnuniyetinin artmasına yardımcı olmaktadır. Fabrikalarda uçtan uca üretim takibi yapılmasında ve üretim hatlarını optimize etmek için de kullanılmaktadır.
Takt Zamanı Hesaplama
Bir günde üretilmesi gereken ürün miktarının, çalışma süresine bölünmesiyle hesaplanan takt zamanı için takt time hesaplama aşamaları aşağıdaki gibidir.
- Günlük üretim miktarını belirleyin. Miktar, müşteri talebini veya satış tahminlerini yansıtabilir.
- Çalışma süresini belirleyin. Süre üretim hattının çalıştığı saat sayısını ifade eder.
- Takt zamanını hesaplamak için formülü kullanın.
Takt time hesaplama örnekleri pek çok kişi tarafından merak edilirken, örneğin bir üretim hattında günde 100 adet ürün üretiliyor ve çalışma süresi 8 saat (480 dakika) ise takt zamanı aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır.
Takt Zamanı = 100 adet / 480 dakika
= 0,208333 adet/dakika
Takt Time Formülü
Hesaplama yapabilmek için takt time formülü gerekmekte ve bu formül üzerinden bir günde üretilmesi gereken ürün miktarının çalışma süresine bölünmesiyle hesaplama gerçekleştirilebilmektedir. Hesaplama formülü şöyledir.
Takt Time (dakika/adet) = Günlük Üretim Miktarı (adet) / Çalışma Süresi (dakika)
Takt Time İle Performans Hesabı Nasıl Yapılır?
Bu zaman bir üretim hattında bir ürünün bitirilmesi için gereken ideal zamanı ifade etmekte ve müşteri talebini karşılamak için gereken minimum üretim hızını belirlemektedir. Takt time ile performans hesabı çeşitli kriterler kullanılarak yapılmaktadır.
Takt time’ın altında, Takt time’a yakın ve Takt time’ın üzerinde üretim yapmak gibi kriterler belirlenebilmektedir. Üretim hatlarının verimliliğini ve performansını iyileştirmek için kullanılmaktadır. Takt time ile performans hesabı aşağıdaki adımlarla yapılmaktadır.
- Talep miktarı belirlenir.
- Çalışma süresi belirlenir.
- Takt time hesaplanır.
- Üretim hattının gerçek üretim süresi ölçülür.
- Gerçek üretim süresi ile takt time karşılaştırılır.
Takt Time ve Çevrim Süresi Genel Bilgi
Takt.Time, bir üretim sürecinde belirli bir zaman diliminde tamamlanması gereken iş miktarını ifade etmektedir. Üretimdeki iş akışını düzenleme ve sürecin etkin bir şekilde yönetilmesini sağlama amacını taşımaktadır.
Takt time genellikle gün, vardiya veya saat başına düşen iş miktarını belirlemek için kullanılmaktadır. Çevrim süresi ise bir ürünün veya bir işlemin başlangıcından sonuna kadar geçen toplam süreyi ifade etmektedir.
Bir ürünün talep edilmesinden, tasarım ve üretim süreçlerinden geçişine, müşteriye teslimatına kadar olan süreyi içermektedir. Çevrim süresi, bir sürecin ne kadar sürede tamamlanabildiğini ölçen bir gösterge olarak önemlidir.
Takt Zamanı ve Çevrim Zamanı Arasındaki Fark
Çevrim süresi ve Takt time, genellikle üretim ve iş süreçlerinin yönetimiyle ilgili kavramlardır ve farklı amaçlara hizmet etmektedirler. Takt time ve cycle time, süreçlerin farklı yönlerini ölçmek ve yönetmek için kullanılan farklı kavramlardır.
Takt zamanı daha çok üretim süreçlerine odaklanırken, çevrim zamanı genel olarak bir sürecin veya ürünün başından sonuna kadar geçen süreyi ifade etmektedir.
